رهایی از وابستگی (۲)
آنچه در این مقاله می خوانید :
رهایی از وابستگی
مسئولیت برآورد کردن نیازها
گدا عاطفی
الگوی کودک مخرب
محرک ها
چسبندگی تان را تشخیص دهید
اصل تلافی سالم
رهایی از وابستگی
بطورکلی افراد وابسته تبحر خاصی در انجماد احساسات خویش دارند. آنها به کودک درون خود گوش نمی دهند و می خواهند او را سرکوب کنند. برخور افراد وابسته با خود بسیار سرکوب گرانه و نامهربان است. به طور مثال هنگامی که فرد از لحاظ عاطفی و احساسی تحت فشار است به خود می گویند “احمق نباش” و یا با تحکم به خود می گویند “نباید انطور احساس کنم”. در حقیقت رویه صحیح برای روبرو شدن با احساسات تشویق کودک درون برای بیان آنچه در ذهن دارد می باشد.
برای توضیح بیشتر می توان گفت به طور مثال اگر یک کودک در خیابان گم شده باشد و از شرایط موجود ترسیده باشد و انواع احساسات دردناکی مانند ترس، غم، تنهایی، عصبانیت و غیره داشته باشد، نمی توان به او گفت با خاموش بودن و نگفتن احساساتش می تواند برایش مفید باشد. در حقیقت گوش دادن به کودک درون، حضور در کنارش و تلاش برای درک نگرانی های واقعی او می تواند بسیار مفید و تاثیر گذار باشد. می توان گفت که دوست داشتن خود در حقیقت با گوش دادن به کودک درون شما آغاز می گردد. این احساس درک شدن یکی از مهمترین احساساتی است که کودک درون شما به آن نیاز دارد.
۷. رهایی از وابستگی ؛ مسئولیت برآورد کردن نیازهای خود را بپذیرید
برای رهایی از وابستگی نیاز است که دیگران را آزاد بگذاریم و در این تله بزرگ گرفتار نشویم که بخواهیم نیازهای درونی خود را آنها برای ما انجام دهند. فهمیده شده، درک کردن، احساس ارزش داشتن و بسیاری از نوازش های درونی که ما به آنها نیاز داریم. افراد وابسته به شکلی دردناک و ناخودآگاه مسئولیت وجود خود را به دیگران می سپارند و همین موضوع باعث می شود که همه هست و نیست خود را در وجود فرد و پدیده ای بیرون از خود ببینند.
گدا عاطفی؛ رهایی از وابستگی
تصور کنید از توی خیابان چند بار تاکنون از کنار یک کارتون خواب و یا یک گدا عبور کرده اید. اما بسیاری اوقات بدون هیچ توجهی دیگران از کنار چنین فردی عبور می کنند. در حقیقت این حالتی است که به اصطلاح یک گدای عاطفی از دیگران خواهد دید. مهمترین دلیل هم همین موضوع می باشد که دیگران در حقیقت به ما مدیون نیستند و دلیلی ندارد که آنها به ما توجه بیش از حد نمایند. این یکی از موضوعات مهم در رهایی از وابستگی است.
“تنها راه رهایی از وابستگی از دیگران، رها شدن آنها توسط شماست”
می توان گفت که بخشی از راه رهایی از وابستگی پذیرش همین موضوع است. اینکه دیگران مسئول مراقبت از ما نیستند و ما نمی توانیم آنها را وادار کنیم که از ما مراقبت کنند. پذیرش این نکته که ما می بایست بیاموزیم که از خود مراقبت کنیم نکته بسیار مهمی در روند بهبودی از وابستگی عاطفی است. در حقیقت نیازهای عاطفی افراد با توجه خودشان برطرف می شود و فشار آوردن به دیگران برای اینکه به شما گوش دهند و توجه کنند فقط به آنها فشار می آورد و رابطه شما و اطرافیانتان را دستخوش تغییرات بدی خواهد کرد.
۸. الگوی کودک مخرب را بشناسید
برای رهایی از وابستگی می بایست الگوهای رفتاری که در کودکی آنها را انتخاب کرده اید را شناسایی کنید. افراد وابسته در کودکی خود دچار حالات و احساسات دردناک شده اند. این افراد دارای گذشته دردناکی هستند. شناسایی این اتفاقات و تشخیص آن می تواند به فرد در جلوگیری از وابستگی کمک نماید. در حقیقت شناسایی وقایع و روشی که فرد به آنها در کودکی پاسخ می داده است، روشی عالی برای رهایی از وابستگی است. به این معنا که اگر فرد این حالات و نوع پاسخ به این اتفاقات را تشخیص دهد، متوجه می شود که گذشته قرار نیست در آینده اتفاق بیوفتد.
در این میان بررسی گذشته بدون گم شدن در آن، به معنای کاوش کردن گذشته برای یافتن الگوهای فکری، احساسی و رفتاری که فرد در کودکی خود داشته است و اکنون قصد دارد آنها را رها نماید. برای رهایی از وابستگی می توانید این اتفاقات را شناسایی کرده و از تکرار دوباره آنها جلوگیری کنید. فرد برای رهایی از وابستگی می آموزد که چگونه باید با خود و احساساتش مسئولانه برخورد نماید و ارتباط عاطفی مناسبی با کودک درون خود داشته باشد. به این ترتیب از بازنوازی گذشته و تکرار رفتارها و واکنش های گذشته و کودکی خود جلوگیری خواهد کرد.
“نقش حال جبران گذشته نیست”
در اینجا بخشی از راه حل وابستگی عاطفی، تمایز میان موقعیت های اکنون و گذشته است. در این میان می توان میان کودک درمانده و مجروح گذشته که در کودکیتان بوده اید و آنچه که امروز به عنوان یک فرد بالغ، متعهد، خود درک کننده و خود تایید کننده هستید، تمایز قائل شوید.
محرک ها؛ رهایی از وابستگی عاطفی
موضوعی که در این بین ممکن است با آن روبرو شوید موضوع محرکها می باشد. برای رهایی از وابستگی نیاز به شناخت دقیق محرکهای قدیمی است. به این معنا که بسیاری از رفتارهای یک فرد وابسته به صورت ناخودآگاه اتفاق می افتد. به این معنی که یک فرد آموخته است که با موقعیت های اتفاق افتاده به شکلی خاص برخورد کند و در اصطلاح به آن “باز نوازی گذشته” می گویند. به این معنا فرد با موقعیت های زندگی یک سری واکنش های قدیمی را بروز می دهد و نمی تواند به صورت آگاهانه در مورد برخورد با پدیده ها تصمیم جدیدی اتخاذ نماید. یعنی می توان گفت که فرد به صورت یک ماشین از پیش برنامه ریزی شده در تله وابستگی عاطفی گرفتار می شود.
الگو و محرک رایج در افرادی که در خانواده های بیمار و متشنج پرورش یافته اند، مجموعه ای از رفتارهای بیمارگونه و کاملا مستبدانه را تجربه کرده اند که در آینده فرد تاثیرات مخرب بسیاری دارد. به عنوان مثال فردی که در یک خانواده با والدین کنترل گر و مستبد بزرگ شده است، می آموزد که به دلیل ناراحتی و غیر منطقی بودن والدین خود، از خواسته های به حق خود بگذرد و خود را نادیده بگیرد. این نوع رفتارها بعدها می تواند روابط فرد را دستخوش مشکلات بسیاری نماید. به این معنا که فرد برای راضی نگهداشتن اطرافیان دست به هر اقدام خود ویرانگری خواهد زد. در حقیقت این الگوهای بیمارگونه منجر به سرکوب ناسالم و مخرب احساسات در فرد می شود.
۹. شناسایی و مدیریت تکانشگری بی پروا
برای رهایی از وابستگی عاطفی باید حالات تکانشی شناخته شود. وابستگی عاطفی می تواند احساسات پر تنش، پرتلاطم و گیج کننده در فرد را ایجاد نماید. واکنش های تکانشی که یک فرد وابسته با آن روبرو می شود، می تواند بسیار پر خطر باشد. به این معنا که نسبت به اتفاقات می تواند واکنش های بسیار شدیدی از خود نشان دهد و نتواند در مورد پدیده ها دیدگاهی منطقی و صحیح داشته باشد. به عنوان مثال، ممکن است یک ایده که ذاتا ایده ای صحیح و منطقی است در اثر واکنش های بیمارگونه، بسیار بد جلوه کند و فرد را به سادگی دچار اشتباه و خطا نماید.
احساسات به شدت آزار دهنده در وجود فرد وابسته بسیار زیاد است و فرد به سادگی می تواند دچار سردرگمی و گیجی شود. برای یک فرد وابسته، احساسات به شدت متغیر و دردناک هستند و فرد دائما فکر می کند که “من نمی توانم این را برای یک لحظه تحمل کنم” و یا “خدایا، این الان من هستم. احساس میکنم برای همیشه باید این حال بد را داشته باشم”. احساسات و باورهای بیمار گونه و کاملا خودکار به صورت فرآیندهای تکرار شونده هستند که فرد را دستخوش آماج خود قرار می دهند. اما خبر خوب این است که این حالات فرآیند هستند و نمی توانند برای همیشه فرد را درگیر درد نمایند.
نکته :
یک فرد وابسته هرگز نباید در حالاتی مانند: احساس نیازمندی، ناراحتی، غم و استرس، عصبانیت و خشم، منیک، خستگی و یا بی حوصله گی و مستی نباید تصمیمات جدی بگیرد. در حقیقت تصمیم گرفتن در چنین حالاتی عواقب خوبی ندارند و باعث پشیمانی و درد خواهند شد. در این رابطه جمله معروف وینستون چرچیل می تواند جالب باشد :
“اگر می خواهید سر از جهنم در بیاورید، لطفا ادامه دهید”
هنگامی که یک فرد درگیر این احساسات دردناک است، به نظر می رسد هرگز از آنها رهایی نخواهد یافت. اما حقیقت آن است که اگر فرصت کافی برای این فرآیند دردناک وجود داشته باشد، پروسه این حالات عبور خواهد کرد. در نتیجه جمله “این نیز بگذرد” می تواند با این امر مرتبط باشد. یک موضوع بسیار مهم این است که افراد وابسته برای خنثی نمودن احساسات دردناک خود، واکنش های شدید و بی پروا از خود نشان می دهند.
در چنین حالاتی فرد باید از هرگونه بروز احساسات و واکنش های بی پروا به شدت پرهیز کند تا وقتیکه این حالات زودگذر به پایان رسید، با دنیایی از پشیمانی روبرو نگردد. در چنین حالات و احساسات واکنشی و شدید بهتر است به احساسات دیگران و آسیبی که ممکن است به آنها وارد آید باید مطلع و آگاه باشیم و سعی نماییم که هرچه بیشتر با ملایمت و مودبانه با اطرافیانمان برخورد نماییم.
۱۰. چسبندگی تان را تشخیص دهید
برای رهایی از وابستگی عاطفی لازم است تا الگوهای رفتاری پیچیده تان را تشخیص دهید. هنگامی که جستجوگرانه به الگوهای وابستگی در افکار و رفتارتان توجه می کنید و آنها را زیر نظر می گیرید، به شکلی ویژه می توانید بر آنها غلبه کنید. موضوع خواستن “همه چی” یا “هیچی” یکی از فاکتورهای شخصیتی افراد وابسته است. این الگو تمامیت خواه یکی از معضلاتی است که یک فرد وابسته به آن گرفتار است. افراد وابسته روحیه قدردان و صمیمی به علت روحیه تمامیت خواه ندارند. برای غلبه بر این احساسات لازم است فرد با اطرافیان و نزدیکان خود با روحیه ای قدردان و صمیمی برخورد نماید و از الگوی همه چی یا هیچی بپرهیزد.
وابستگی به افراد با علائم دلبستگی زودرس همراه است. مهمترین این علائم عبارتند از : احساس خوشحالی و احساساتی بودن، تمایل و گرایش شدید به افراد، میل به رویای “ادغام” و تمایل شدید به داشتن تخیل. این تصورات و خواسته ها ممکن است به صورت ذاتی مضر نباشند، اما در یک فرد وابسته می توانند ایجاد حالات بیمارگونه وابستگی را ایجاد نمایند. در حقیقت این حالات می توانند جوانه وابستگی به یک رابطه را در فرد شعله ور نمایند. می توان گفت که افراد وابسته می توانند به وسیله حالات و احساسات خود وارد وابستگی شوند. همانطور که لوئیس می گوید:
“اجازه ندهید شادی شما به چیزی که ممکن است از دست بدهید بستگی پیدا کند”
اصل تلافی سالم ؛ رهایی از وابستگی
برای رهایی از وابستگی عاطفی لازم است این نکته را بدانیم که اگر با شخصی به تازگی آشنا شده ایم و ما بیشتر از آنچه که شخص در کنار ماست، ما درگیر او هستیم، به احتمال بسیار این نشانه ای مبنی از وابستگی است. برای جلوگیری از وابستگی بیشتر بهتر است به همان میزام که آنها برای ما وقت می گذارند، ما نیز همین کار را انجام دهیم و در این موضوع سطح عاطفی ما با آنها برابر باشد. این موضوع همان اصل تلافی سالم است.
یکی از شعارهای مهم برای یک فرد وابسته می تواند این باشد که “من به افرادی که علاقۀ زیادی به من ندارند، علاقۀ زیادی ندارم”. این طرز تفکر برای افراد وابسته می تواند بسیار مفید باشد و از هدر دادن وقت و انرژی جلوگیری نماید. هنگامی که به یک فرد به سرعت دلبستگی پیدا می کنید، درجه اهمیت بالایی برای آنها قائل شده اید. در نتیجه لازم تا خود شما کمی دست نگهدارید و فاصله ای را با آنها ایجاد کنید تا ارزیابی دقیق تری از آنها را بدست آورید.
“هرچه سریعتر این خطر را متوجه شوید، بیشتر و کارآمدتر می توانید از چسبندگی اجتناب کنید.”
عزیزان و همراهان ارجمند برای دریافت خدمات مشاوره روانشناسی، اطلاعات بیشتر و اخذ مشاوره ترک اعتیاد در زمینه بستری نمودن و ترک اعتیاد فرد بیمار معتاد در یکی از مراکز ترک اعتیاد همکار مرکز مشاوره روانشناسی اهواز کمپ لطفا با مشاورین ما تماس حاصل فرمایید.
سرفراز باشید …
تشکر برای مقاله زیبا و مفیدتون
بسیار زیبا و مفید
سلام. ممنونم برای مطالب مفید سایتتون. لطفا در مورد وابستگی و تحلیل رفتار متقابل توضیح بدید. من خیلی وقت هست که از برقراری ارتباط با افراد دچار اشکال هستم و نمی تونم توی اجتماع رفتار مناسبی داشته باشم. لطفا در این مورد راهنمایی بفرمایید. سپاس بسیار
dorood bar shoma. baraye tabdil shodan be yek ensan azad va raha che bayad kard. motoshakeram
با سلام. من به شدت دچار وابستگی هستم و نمی تونم با کسی وارد رابطه بشم و به سرعت به اشخاص وابسته میشم. لطفا راهنمایی کنید. ممنونم