اعتیادهای رفتاری

فرآیند اعتیادهای رفتاری

برای عضویت در اینستاگرام اهواز کمپ

کلیک کنید

کمپ ترک اعتیاد اهواز کمپ، مرکز ترک اعتیاد اهواز کمپ : فرآیند اعتیادهای رفتاری چیست؟ آیا میان اعتیاد رفتاری و عادات دیگر تفاوتی وجود دارد؟ تفاوت میان عادت و اعتیاد چیست؟ چرخه اعتیاد رفتاری کدام است؟ افراد مبتلا به اعتیادهای رفتاری از روی اجبار و به طور غیر ارادی رفتارهای ویرانگری را تکرار می کنند و این توهم را دارند که فقط با تکیه به قدرت اراده درونی خود می توانند مشکل خود را حل کنند. کمپ ترک اعتیاد اهواز کمپ در این مقاله به توضیح مسائل مربوط به فرآیندهای بیمارگونه در عادات و رفتار افراد بیمار و وابسته به اعتیادهای رفتاری پرداخته شده است.

فرآیند اعتیادهای رفتاری چیست؟

اعتیادهای رفتاری در حقیقت رفتارهای عادی و سالمی هستند که به مرور زمان تبدیل به وسواس و رفتارهای اجبارگونه و مخرب می شوند. افرادی که به اعتیادهای رفتاری مانند کار کردن، پرخوری یا هم وابستگی مبتلا هستند، در واقع در یک چرخه آزار دهنده و باطل از نفرت از خود، پشیمانی و انکار گرفتار می باشند.

تفاوت میان عادات و اعتیادهای رفتاری

برای توضیح فرآیند اعتیادهای رفتاری، باید میان عادات بد و اعتیاد رفتاری تفاوت قائل شد. به این دلیل که هر رفتار بدی را نمی توان اعتیاد محسوب کرد. باید توجه داشت هنگامی که یک فرد یک رفتار را بیش از اندازه تکرار می کند نمی توان با قاطعیت بیان کرد که این فرد به اعتیاد رفتاری مبتلا شده است.
بطور مثال ممکن است یک نفر با توجه به ضرورت کار و مسئولیتی که بر عهده دارد، ممکن است ساعت های طولانی با کامپیوتر کار کند. اما اگر همین فرد شب هنگام به جای آنکه استراحت کند، بیدار بماند و به بازی های کامپیوتری و اینترنت مشغول باشد و نتواند مسئولیت زندگیش را انجام دهد، در آن صورت می توان گفت که وی با مشکل اعتیاد به اینترنت روبرو شده است.

باید گفت که عادت به رفتار یا فعلی اتلاق می شود که فرد آن را تکرار می کند و در بیشتر مواقع تکرار حالت غیرارادی دارد. عادت در واقع رفتاری است که فرد آن را آنقدر تکرار می کند که در ذهنش نقش می بندد و به قول معروف ملکه ذهنش می شود. با اینکه ممکن است رفتاری حالت غیرارادی و اتوماتیک پیدا کرده باشد اما اگر فرد بتواند آن را کنترل کند در آن صورت آن رفتار هنوز به اعتیاد تبدیل نشده است. افرادی که عاداتشان به اعتیاد رفتاری تبدیل نشده است این امکان را دارند که بین ادامه عادت آزار دهنده خود و یا دست کشیدن از آن یکی را انتخاب کنند.

اما فردی که گرفتار اعتیادهای رفتاری شده است دیگر نمی تواند از رفتاری که به اعتیاد تبدیل شده است دست بردارد تا آن را کنترل و مهار کند. این افراد نمی توانند با تکیه بر قدرت درونی و اراده شخصی از شر اعتیاد رفتاری خود خلاص شوند. اعتیاد یک نوع بیماری روانی است که با وجود عواقب و پی آمدهای منفی آن، فرد معتاد به انجام یک کار یا مصرف مواد شیمیایی همچنان ادامه می دهد. اعتیاد ازجمله بيماري هايي است که هم جنبه روانی دارد و هم جسمی. فردی که دارای بیماری اعتیاد است با آنكه از تاثيرات ويرانگر و مخرب اعتیاد خود با خبر است، اما قدرت و اراده قطع يا كنترل اعتياد خود را از دست داده است و نمي تواند با تكيه به اراده خود آن را قطع يا كنترل نماید.

روند رشد در فرآیند اعتیادهای رفتاری

اعتیادهای رفتاری باعث می شوند تا فردی که به انجام یک نوع رفتار بخصوص، اعتیاد پیدا کرده است، از انجام آن کار بطور کاذب از لحاظ روانی، احساس لذت کند و یا حس نشئگی به او دست بدهد. این پدیده دقیقا مانند کسی است که به مواد اعتیاد آور دارد. اعتیاد رفتاری مانند اعتیاد به مواد مخدر، جنبه فیزیکی و جسمی دارد. چون مغز افراد مبتلا به اعتیادهای رفتاری نیز موقع انجام کاری که به آن اعتیاد پیدا کرده است ماده ای به نام سروتونین و آدرنالین ترشح می کند. فردی که به پرخوری یا رفتار جنسی اعتیاد پیدا کرده است دقیقا مانند فردی که برای مثال به هروئین معتاد است از خوردن بیش از اندازه غذا یا داشتن رابطه جنسی لذت می برد و نمی تواند خود را در برابر این کار کنترل کند.

فرد معتاد به رفتارهای اعتیادی چنان درگیر رفتار اعتیادی خود می شود که تمام زندگی خود را صرف انجام آن کار می کند و خانواده و مسئولیت های خود را فراموش می نماید و غرق اعتیاد خود می شود. در ادامه باید عنوان کرد که هنوز جامعه پزشکان، روانشناسان و دیگر جمعیت های جامعه شناسی نتوانسته اند دلیل روشن و واضحی را برای معتاد شدن یک فرد ارائه نمایند. اما بطور کلی عواملی وجود دارند که در اعتیادهای رفتاری یک فرد موثر هستند که از آن میان، وضعیت روانی و اجتماعی فرد و نحوه پرورش یافتن و بزرگ شدن وی در خانواده، می باشد. البته متخصصان بر این باورند که عامل ژنتیکی نیز در معتاد شدن افراد موثر است.

اگر یکی از والدین یا هر دو آن ها معتاد باشند در آنصورت احتمال معتاد شدن فرد زیاد تر می گردد. اما به هر حال چه در مواردی که فرد به مصرف مواد مخدر اعتیاد پیدا می کند و یا دچار اعتیاد رفتاری است، قسمتی از مغز فرد در اثر مصرف مواد مخدر یا رفتار اعتیادی تحریک می شود. وقتی این قسمت خاص از مغز تحریک شد باعث می شود تا مواد شیمایی خاصی در آن ترشح گردد و فرد احساس لذت و شادمانی کند. در ادامه شخص برای تکرار این حالت، مجبور به مصرف مواد مخدر یا رفتاری که به آن اعتیاد دارد می شود و این در حالی است که فرد با علم به عواقب مخرب کار خود دست به تکرار عمل مزبور می زند.

چرخه اعتیادهای رفتاری

معتادان رفتاری، دقیقا مانند افرادی که به مواد مخدر اعتیاد دارند، وارد یک چرخه بیمارگونه می شوند که اغلب پایانی ندارد و به شکلی عجیب گمراه کننده است. این چرخه دارای ۵ مرحله است که فرد از مرحله ای به مرحله دیگر وارد می شود که توضیحات هر مرحله در ادامه داده خواهد شد.

• مدارا با زندگی
• اشتغال فکری
• وسوسه
• عواقب ناگوار
• زندگی غیر قابل اداره

۱. نداشتن مهارت های زندگی

افرادی که دارای اعتیادهای رفتاری می‌باشند، در داشتن یک زندگی طبیعی و نرمال دچار اختلال هستند داشتن زندگی طبیعی و با برنامه چیزی است که افرادی که گرایش‌های اعتیادی دارند به راحتی آن را نمی‌پذیرند. روی آوردن و متوسل شدن به رفتاری که باعث می‌شود تا آن ها خود را گم کنند، روشی است که این افراد برای کنار آمدن و تحمل مشکلات یا فرار از واقعیت‌های دشوار زندگی به آن متوسل می‌شوند.

بیشتر انسان‌ها با پشت سر گذاشتن دوران کودکی و ورود به دنیای بزرگسالی مهارتهای زندگی را برای مقابله با مشکلات انکار ناپذیر زندگی و سر خوردگی‌هایی که هر فردی در زندگی دچار آن می‎شود فرا، می‎گیرند. اما هستند کسانی که هرگز مهارت مقابله با مشکلات و سر خوردگی‏‎ها را نمی‌آموزند. این گونه افراد در اصل از ساز و کار و ترفندهای لازم برای اداره زندگی خود محروم هستند و به علت عدم آگاهی نسبت به چگونگی برخورد با مشکلات زندگی ممکن است مشکلی را که با آن روبرو هستند انکار و یا از آن فرار کنند.

معتادین رفتاری به علت نداشتن مهارت ایجاد و ترسيم مرز بین خود و دیگران یا چگونگی ابراز وجود، باعث می‌شوند تا هر کسی از آن‌ها چیزی بخواهد یا انتظاری داشته باشد و او در این گونه درخواست‌ها غرق می‌شود و نمی‌داند چگونه باید از عهده آن برآید. احساس غیر منطقی خود کوچک بینی و نداشتن اعتماد به نفس و ارزش قایل نشدن به خود یکی از جمله مسایلی است که افراد مبتلا به اعتیادهای رفتاری در ارزیابی و اظهار نظر درباره خود به آن ها اعتراف می‌کنند.

۲. اشتغال فکری؛ فرآیند اعتیادهای رفتاری

اعتياد، ذهن و فكر انسان را به خود مشغول مي‌كند. حتي زماني كه فرد معتاد در حال مصرف مواد نيست يا كاري را كه اعتياد رفتاري محسوب مي‌شود انجام نمي‌دهد بازهم به اعتياد فكر مي‌كند و براي مصرف بعدي يا رفتار اعتيادي بعدي نقشه مي‌كشد. آن‌ها عاشق آرامشي هستند كه از مصرف مواد يا انجام رفتاری كه حالت اعتياد پيدا كرده است، به دست مي‌آورند. اعتیادهای رفتاری، به تدريج همه زندگي فرد معتاد به اين گونه رفتارها را تحت تاثير قرار مي‌دهد و انجام كاري كه به آن اعتياد پيدا كرده است در اولويت قرار مي‌گيرد.در دنياي دهني فرد معتاد هيچ چيز ديگري به غير از مصرف مواد يا انجام كاري كه فرد به آن اعتياد پيدا كرده است وجود ندارد و همه وقت و انرژي فرد معتاد به فكر كردن يا انجام كاري كه به آن اعتياد دارد يا مصرف مواد صرف مي‌شود.

۳. وسواس فکری

وقتي كه يك فعاليت و رفتار به وسواس فكري تبديل مي‌شود، آن وقت است كه مي‌توان گفت اعتياد در وجود فرد ريشه دوانيده است. وسواس فكري به معنی این است که يك كار يا فعاليت همه ذهن انسان را به خود مشغول كند و اجازه ندهد كه فرد به چيز ديگري فكر كند. وسواس فكري در واقع مرحله و حالت شديدتر مشغوليت ذهني است و معمولاً هم يك مساله يا احساس غير منطقي است كه ذهن فرد را درگير خود مي سازد.

با ايجاد وسواس فكری، فردي كه به اين بيماري مبتلا شده است ديگر نمي‌تواند واقعيت‌هاي زندگي و جهان را به خوبي درك كند و تفاوت قايل شدن بين توهم و واقعيت برايش مشكل مي‌شود. كساني كه در اطراف فرد معتاد زندگي مي‌كنند به روشني متوجه مي‌شوند كه رفتارهاي وي حالت غير عادي و غير منطقي پيدا كرده است. اما خود فرد معتاد كه غرق در وسواس فكری و توهم است آن‌ چنان گرفتار اعتياد است كه متوجه بيماري و ناسالم بودن عقل خود نمي‌شود.

۴. عواقب ناگوار؛ فرآیند اعتیادهای رفتاری

اعتیادهای رفتاری عواقب بسیار جدی و مخربی دارند. با توجه به پیشرونده بودن بیماری اعتیاد، عواقب و پیامدهای ناگوار بسیاری در انتظار شخص بیمار می‌باشد. اما با وجود توهمي كه فرد معتاد به آن دچار است، نمي‌تواند واقعيت‌هاي جهان و زندگي خود را درك كند و با آنكه مي‌بيند اعتياد چه آسيب‌هاي جسمي، روحي و رواني به وي وارد كرده و چه مشكلاتي براي خود و اطرافيانش به بار آورده است، همچنان به مصرف مواد مخدر مانند هروئین، شیشه، متادون یا ترامادول و حشیش يا اعتياد رفتاري خود ادامه مي‎دهد. به بیماری اعتیاد، بیماری خانوادگی نیز گفته می‎شود به این دلیل که فرد معتاد علاوه بر اينكه زندگي خود را مختل می‎کند و به تباهي مي‎كشاند، براي اطرافيانش، به ويژه خانواده خود نيز مشكلات فراوان و پايان ناپذيري ايجاد مي‌كند.

۵. زندگی غیر قابل اداره

یکی از مهمترین نتایج مهم و مخرب فرآیند اعتیادهای رفتاری، از دست دادن اراده و ناتوانی در اداره زندگی است. فرد معتاد با رفتار غير مسئولانه و ويرانگر خود، زندگي خویش را به تباهی می‎کشاند. وي به علت وسواس فكري كه دچار آن شده است نمي تواند از عهده مسايل و مشكلات زندگي برآيد. كار كردن، پايبند بودن به روابط خانوادگی و مسئولیت‎های اجتماعی و انجام وظايف دیگری كه بر عهده یک شخص است به حدي براي وي دشوار مي‎شود كه نمي‌تواند از عهده آن‎ها برآيد. در برخی از مواقع فرد معتاد پس از تلاش فراوان برای مدتی کوتاه دست از مصرف مواد یا اعتیاد رفتاری خود می‎کشد، اما پس از چندی طاقت خود را از دست داده و دوباره به سوی اعتیاد کشیده می‎شود، زیرا یک فرد معتاد به تنهایی و با تکیه به اراده شخصی خود نمی‎تواند از شر بیماری اعتیاد خود رها شود و بهبود پیدا کند.

عزیزان و همراهان ارجمند برای دریافت خدمات مشاوره روانشناسی و همچنین اخذ مشاوره ترک اعتیاد در زمینه بستری نمودن و ترک اعتیاد فرد بیمار خود در یکی از مراکز همکار مرکز روانشناسی اهواز کمپ لطفا با مشاورین ما تماس حاصل فرمایید.

برقرار باشید …