بیماری اعتیاد

تاثیر ژنتیک بر اعتیاد

برای عضویت در اینستاگرام اهواز کمپ

کلیک کنید

کمپ ترک اعتیاد اهواز کمپ، مرکز ترک اعتیاد اهواز کمپ : تاثیر ژنتیک بر اعتیاد چیست و چگونه می توان از آن پیشگیری کرد؟ دلایل جسمی و ارثی اعتیاد کدامند و چگونه می توان آنها را شناسایی کرد؟ آیا اعتیاد به صورت وراثت به افراد انتقال می یابد و یا دلایل دیگری هم دارد؟ در همین رابطه کمپ ترک اعتیاد اهواز کمپ با جمع آوری اطلاعات دقیقی در رابطه با تاثیر ژنتیک بر اعتیاد و موضوعات مرتبط با آن سعی کرده تا مطالب مفیدی را در رابطه با این موضوع را در اختیار شما همراهان ارجمند قرار دهد. لاطفا تا انتهای نوشتار ما را همراهی بفرمایید.

تاثیر ژنتیک بر اعتیاد چیست؟

اگر در خانواده شما یک عضو وجود دارد که به یک ماده مخدر و یا الکل وابستگی دارد و اگر این فرد یکی از والدین شما باشد ممکن است شما  احساس نگرانی در مورد اعتیاد پیدا کرده باشید. اما حقیقت این است که اعتیاد یک اختلال پیچیده چند جنبه ای است که شرایط بروز آن در افراد می تواند کاملاً متفاوت باشد. اما موضوع مهمی که باید به آن توجه شود این است که طیف وسیعی از عوامل ایجاد علائم بیماری اعتیاد در افراد وجود دارد و ما باید به خود کمک کنیم تا خود را در برابر اعتیاد و خطر مبتلا شدن به آن محافظت نماییم.

ژنتیک چیست؟

برای مشخص شدن تاثیر ژنتیک بر اعتیاد  باید ابتدا بدانیم ژنتیک چیست. ژنتیک در حقیقت کدهای قدرتمند و پیچیده ای هستند که ساختار درونی، جسمی، روانی هر موجود زنده بر روی کره زمین را انتقال می‌دهند. هر کدام از ارگانیسم های زنده بر روی کره زمین دارای کد های ژنتیکی هستند که البته منحصر به گونۀ آن موجودات می باشد. در حقیقت ژن ها، ویژگی های خاص آن گونه را مشخص می‌کنند و باعث ایجاد تفاوت در میان موجودات می گردند. ژنتیک در انسان ها باعث می شود که افراد در یک گونه زیستی هم با هم متمایز باشند که البته این کد ها می توانند عوامل ایجاد پدیده های مختلف را از نسلی به نسل دیگر منتقل نمایند.

آیا ژنتیک باعث اعتیاد می شود؟

از نظر وراثت، ژن ها  خصوصیات و ویژگی هایی هستند که والدین به فرزندان خود منتقل می کنند بنابراین این روند می تواند حتی بعضی از اشکالات، اختلالات روحی و روانی را نیز منتقل نماید. در حقیقت ژن ها مسئولیت انتقال برخی از صفات و ویژگی ها را بر عهده دارند. در همین رابطه دانشمندان معتقدند که برای انتقال برخی از صفات ممکن است چندین عامل وجود داشته باشد و حتی تغییرات ژنتیکی خاصی باعث افزایش احتمال گرایش افراد به اعتیاد گردد.

ژنتیک عامل اعتیاد

در پاسخ به این سوال ممکن است شما تصور کنید که جواب این سوال مشخص و واضح است. اما حقیقت این است که به این سادگی نمی توان پاسخ این سوال را داد، بلکه نیاز به توضیحات بیشتری دارد تا تاثیر ژنتیک بر اعتیاد واضح تر گردد. آنچه در پاسخ به این سوال می توان گفت این است که احتمال اینکه اعتیاد ناشی از ژنتیک، فرد را درگیر نماید وجود دارد و از احتمالات است. در همین رابطه مرکز یادگیری علوم ژنتیک دانشگاه یوتا در این باره اذعان می دارد که استعداد به معنای اجتناب ناپذیری نیست. به این معنا که اگر فردی حتی از لحاظ ژنتیکی گرایش به اعتیاد نداشته باشد ممکن است به دلایل دیگری به اعتیاد به انواع مواد اعتیاد آور روی آورد.

می توان گفت که اعتیاد یک موضوع پیچیده است و حتی اگر فرد از لحاظ ژنتیکی مستعد اعتیاد باشد، دلیل قطعی برای گرایش افراد به اعتیاد نمی تواند باشد و عوامل دیگری در این موضوع می توانند دخیل باشند. در همین رابطه انستیتوی ملی سوء مصرف و اعتیاد به الکل توضیح می دهد که برخلاف بسیاری از بیماری ها هیچ ژن واحدی وجود ندارد که تعیین کند که آیا شما با الکل مشکل پیدا خواهید کرد یا خیر. در عوض هر چه تعداد  ژن‎های منتقل کننده اعتیاد به الکل در فرد بیشتر باشد، تاثیر آن ژن ها می تواند بیشتر گردد.

عوامل ژنتیکی اعتیاد

در راستای تشریح تاثیر ژنتیک بر اعتیاد می‌توان گفت که تنها به این دلیل که یک فرد از لحاظ ژنتیکی مستعد اعتیاد است، به معنای ابتلا به اعتیاد نمیباشد. هنگامی که یک فرد از لحاظ ژنتیکی استعداد اعتیاد را دارد به این معناست که فاکتورهای ابتلا به اعتیاد به مواد مخدر و یا الکل در او می تواند بیشتر باشد و این فرد باید با ایجاد آگاهی های بیشتر و محافظت در برابر عوامل محیطی در زندگی خود مراقب باشد که در دام اعتیاد نیفتد. اگر فردی احساس می کند که از لحاظ ژنتیکی مستعد است باید بیشتر از خودش مراقبت کند.

انستیتوی ملی سوء مصرف مواد مخدر عنوان می دارد که بر اساس مطالعات بسیاری که در زمینه عوامل ژنتیکی اعتیاد در خانواده ها صورت گرفته است تا ۵۰ درصد موارد اعتیاد در افراد با ژنتیک مرتبط بوده است. اما در کنار عوامل ژنتیکی که باعث اعتیاد می‎شود، عوامل موثر و خطرناک دیگری مانند فاکتورهای روانی، فرهنگی و یا محیطی نیز وجود دارد که می تواند باعث ایجاد اعتیاد در فرد گردد. در این دسته بندی های گسترده عوامل خطر ساز دیگری مانند :

• مسائل خانوادگی
• روابط
• اجتماع
• وضعیت مالی
• فقدان فرصت های اقتصادی
• مصادیقی از توما

وجود دارد که می‌تواند باعث ایجاد اعتیاد در افراد گردد.

تاثیر ژنتیک بر اعتیاد

شاید باعث تعجب شما شود که بدانید مغز ما دارای گیرنده هایی برای کانابینوئید های نیکوتین و مواد افیونی است. شاید متعجب شوید که ما به صورت طبیعی کانابینوئید و مواد افیونی را در مغز خود تولید می‌کنیم. با توجه به این که بدن ما به طور طبیعی از این مواد تولید می کند، هنگامی که نسخه های شیمیایی غیره طبیعی که فرد از طریق داروها و مواد افیونی استفاده می کند، سریعاً بر روی مغز تاثیر می گذارد به نوعی وابستگی شدید در فرد ایجاد می‎گردد. هنگامی که این مواد وارد سیستم عصبی و مغزی ما می‎شوند، در اثر افزایش مصرف و تداوم آن، انتقال دهنده های عصبی مهمی که مسئولیت تولید دوپامین در مغز را دارند از کار می افتند، به همین دلیل بدن ما به دنبال ادامه تولید دوپامین ماده‌ای را که مصرف کرده ایم را طلب می کند.

دوپامین چیست؟

برای شناخت تاثیر ژنتیک بر اعتیاد باید عنوان کرد که دوپامین یک انتقال دهنده عصبی است که به طور مداوم با اعتیاد در ارتباط است. برای آنکه ما احساس لذت و پاداش کنیم یکی از نیازهای اساسی ما می‎باشد. هنگامی که چیزی باعث ایجاد این پاداش در مغز ما می شود، ما به صورت ناخودآگاه می خواهیم که دوباره آن احساس را تجربه کنیم، در نتیجه به سمت انجام آن موضوع گرایش پیدا میکنیم. در همین رابطه برخی از افراد بر اساس تغییرات ژنتیکی که دارند.

نحوه عملکرد فرآیندهای شیمیایی در مغزشان و همچنین انتقال دهنده های عصبی، آنها را مستعد استفاده از انواع مواد اعتیاد آور خطرناک می کند. طبق گزارش مرکز یادگیری علوم ژنتیک ژن های گیرنده دوپامین در افراد معتاد به الکل یا کوکائین متداول تر از انواع دیگر آن است. همچنین طبق تحقیقات انجام شده مشخص شده که افرادی که بدون ژن گیرنده سروتونین هستند به صورت طبیعی گرایش و علاقه بیشتری به سمت مصرف الکل و یا کوکائین دارند.

ساعت داخلی

کارکرد بدن ما توسط یک ساعت داخلی به نام ریتم شبانه روزی تنظیم می گردد که در واقع این سیستم دارای اجزای مولکولی در مغز ما است که توسط ژن های شبانه روزی و عملکرد ژنوم ساعت بدن تعریف می شود. طبق تحقیقات انجام شده در مورد تاثیر ژنتیک بر اعتیاد و سیستم های بیوشیمیایی و مکانیسم درونی مغز، مشخص شد که هنگامی که این عملکرد مختل می شود فرد در معرض خطر بیشتر اعتیاد به انواع مواد اعتیادآور قرار خواهد گرفت و تغییر در برخی از اینها افراد را نسبت به اعتیاد به کوکائین مستعد تر می نماید. همچنین مشخص شد که سایر اختلالات مربوط به سیستم شبانه روزی بر روی عملکرد لیمبیک تاثیر مخرب می گذارد و این به نوبه خود می تواند رفتارهای فرد را در جستجوی بیشتر مواد مخدر و در نتیجه مسیرهای مربوط به پاداش نیز تاثیر بگذارد.

در حقیقت سیستم پاداش با  دوپامین به شکل پیچیده به هم تنیده و پیوسته هستند. در حقیقت یکی از تاثیر ژنتیک بر اعتیاد این است که تغییراتی که در عملکرد این انتقال دهنده های عصبی در سیستم شبانه روزی مشاهده شده است مشخص می کند که جهش های ژن در زمینه سیستم پاداش و همچنین با اختلال در انتقال دوپامین در ناحیه شکمی مغز تاثیر مخرب میگذارد و مدار پاداش در مغز را دستخوش تغییراتی می کند. می توان گفت که این تغییرات باعث آسیب پذیری ما در برابر تاثیر داروها می‌شود و خطر ابتلا به اعتیاد به انواع داروهای مخدر و الکل را در ما افزایش می دهد. در همین مطالعه مشخص شده است که جهش های ژنتیکی مسئولیت تغییرات ساعت بیولوژیکی بدن هستند که می توانند بر میزان  گرایش فرد به مصرف مواد مخدر و یا حتی آن تاثیر منفی بگذارند.

نحوه تاثیر عوامل ژنتیکی بر افراد

بر اساس مطالعات انجام شده بر روی شرایط تحت کنترل مشخص شد که افرادی که از لحاظ ژنتیکی مستعد اعتیاد هستند در دوران کودکی و سنین کمتر از ۱۵ سال گرایش افراد به مصرف الکل و مواد مخدر مانند حشیش یا نیکوتین تاثیر چندانی نداشته است اما همین افراد در بزرگسالی و میانسالی بر اساس عوامل ژنتیکی، گرایش افراد به مصرف الکل و مواد مخدر مطرح شده است.

چگونگی تاثیر ژنتیک بر اعتیاد به الکل

در همین رابطه تحقیقات زیادی در مورد تاثیر ژنتیک بر اعتیاد در اعتیاد به الکل انجام شده است که منجر به یافته های مهمی در رابطه با تاثیرات ژنتیکی اعتیاد به الکل شده است. هنگامی که ما الکل مصرف می کنیم بدن ما به روشی خاص برای پردازش ماده ای که مصرف کرده ایم نیاز دارد این پردازش ها توسط ژن ها تحت نظارت قرار می گیرند. در حقیقت ژن های ما دو آنزیم الکل دهیدروژناز و همچنین آلدهید دهیدروژناز تولید می‌کنند که الکل را تجزیه کرده و باعث مسمومیت فرد نگردد.

بر اساس همین تحقیقات مشخص شده که اگر تغییراتی که در ژن ها اتفاق می افتد باعث شود که این ژن ها نتوانند به طور موثر از کار را پردازش کنند می تواند منجر به ایجاد یک ماده جانبی سمی از الکل به نام استالدهید شود. هنگامی که این ماده در سطح خون افراد افزایش می یابد و احساسات ناخوشایند فراوانی در ایجاد خواهد کرد. به این شکل این تغییرات ژنتیکی باعث می‌شود که فرد برای تغییر دادن اثرات ناراحت کننده‌ای که در او وجود دارد  مجبور به مصرف بیشتر الکل شود.

واکنش به الکل

یکی دیگر از تاثیر ژنتیک بر اعتیاد به الکل این است که تغییرات  ژنتیکی باعث می شود که افراد نسبت به تاثیرات الکل واکنش های بیشتری از خود نشان دهند و الکل در نظر آنها از جذابیت و پاداش مغذی بیشتری برخوردار باشد. تحقیقات زیادی هم در در رابطه با ارتباط میان اعتیاد به الکل و اعتیاد به مواد مخدر را نشان داده است. این تغییرات با خصوصیات الکتروفیزیولوژیکی  همراه بوده است که البته در افراد مبتلا به اعتیاد به الکل و مواد مخدر بیشتر قابل مشاهده بوده است.

ژنتیک و سیستم ایمنی

تاثیر دیگری که ژنتیک در این موضوع دارد این است جشن ها می توانند در تنظیم سیستم ایمنی بدن نقش داشته باشد، که البته همین سیستم می‌تواند اعتیاد را به فرد دیکته کند و باعث می‌شود که فرد نتواند رفتار عاقلانه ای در رابطه با مصرف مواد مخدر و الکل داشته باشد. از آنجا که ژن های یک فرد در سیستم عاطفی و روانی افراد نیز تاثیر می گذارد ژن ها از این طریق می‌توانند خطر ابتلا به اعتیاد به الکل و مواد مخدر را در فرد افزایش دهند که یکی دیگر از تاثیر ژنتیک بر اعتیاد است.

تغییرات ژنتیکی که در فرد ایجاد می شود ممکن است بر روحیه او تاثیر بگذارد که غالباً منجر به اعتیاد فرد به الکل می گردد و فرد برای تنظیم عاطفی و یا خود درمانی خود به مصرف مواد مخدر و الکل گرایش پیدا کند. این حالات معمولاً در نوجوانان به دلیل بی نظمی های شبانه روزی و احساسی و روانی که در افراد در اثر تغییرات شیمیایی روی می دهد می تواند بیشتر باشد گرایش و تداوم به اعتیاد در افراد در بزرگسالی به  شکل چشمگیری افزایش یابد.

اعتیاد و آرایش ژنتیکی

آرایش ژنتیکی افراد می‌تواند بر نحوه پاسخگویی فرد به درمان هم تاثیر بگذارد. تحقیقات نشان داده است که وجود یک ژن خاص در افراد می تواند در تعیین چگونگی عملکرد یک دارو در درمان اعتیاد و الکل نیز تاثیر گذار باشد. اگر گمان می‌کنید که شما یا یکی از اعضای خانواده‌تان از لحاظ ژنتیکی ممکن است احتمال اعتیاد به الکل و مواد مخدر در شما بیشتر باشد می توانید برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه ی بهبودی از اعتیاد و پیشگیری از آن با مشاورین کمپ ترک اعتیاد اهواز کمپ تماس حاصل فرمایید.

عزیزان و همراهان ارجمند برای دریافت خدمات مشاوره روانشناسی اطلاعات بیشتر و همچنین اخذ مشاوره آنلاین رایگان در زمینۀ بستری نمودن و ترک اعتیاد فرد معتاد در یکی از مراکز همکار مرکز مشاوره روانشناسی اهواز کمپ لطفاً با مشاورین ما تماس حاصل فرمایید.

سرفراز باشید…