تاثیر دوستان در اعتیاد
آنچه در این مقاله می خوانید :
تاثیر دوستان در اعتیاد به مواد مخدر
چرا نوجوانان در برابر اعتیاد آسیب پذیری
تاثیر دوستان در اعتیاد نوجوانان
هیجان خواهی
عوامل زمینه ساز گرایش به دوستان معتاد
هویت فردی و اجتماعی
گسست از خانواده
احساس نیاز به احساس تعلق
الگویابی و همانندسازی
ترک کردن اعتیاد
کمپ ترک اعتیاد اهواز کمپ، مرکز ترک اعتیاد اهواز کمپ : تاثیر دوستان در اعتیاد چیست و چگونه می تواند باعث گرایش نوجوانان به اعتیاد شود؟ به چه روش هایی می توان تاثیر دوستان در اعتیاد جوانان به را خنثی کرد و از آن جلوگیری نمود؟ کمپ ترک اعتیاد اهواز کمپ با جمعآوری اطلاعات دقیقی در رابطه با تاثیر دوستان در اعتیاد سعی کرده تا مطالب مهمی را در این زمینه در اختیار شما همراهان ارجمند قرار دهد. اگر تمایل دارید در این رابطه بیشتر بدانید، لطفاً این مقاله را تا انتها مطالعه بفرمایید، همچنین در انتهای مقاله ما را از نظرات و پیشنهادات خود مطلع بفرمایید.
بسیاری از افرادی که مبتلا به اعتیاد هستند و از انواع مواد اعتیاد آور استفاده می کنند، اغلب دوستان و اطرافیان خود را به مصرف مواد تشویق میکنند. ممکن است تصور شود که این تعاریف و پیشنهاد ها برای مصرف مواد مخدر بی تاثیر هستند، اما تاثیر دوستان در اعتیاد را به هیچ وجه نمیتوان نادیده گرفت. در همین رابطه سوالاتی وجود دارد که این تاثیر چقدر است؟ آیا چنین پیشنهاداتی می تواند دلیلی برای شروع اعتیاد در زندگی افراد باشند؟
تاثیر دوستان در اعتیاد به مواد مخدر
طبق تحقیقات انجام شده شروع اعتیاد از دوران نوجوانی اتفاق می افتد؛ به این دلیل که نوجوانان در دوران سنی خود تلاش میکنند تا از عقاید و افکار همسن های خود پیروی کنند. در حقیقت این رفتار برای عضویت در گروه دوستان انجام می پذیرد و اگر افراد در گروه دوستان معتاد باشند، احتمال گرایش به سمت مصرف مواد مخدر به میزان زیادی افزایش پیدا خواهد کرد. همانطور که در مقاله مفهوم بیماری اعتیاد توضیح داده شد، اعتیاد یک بیماری مهلک و کشنده است. اعتیاد نوجوانان به معنای از بین رفتن نیروی محرک و کاری نسل بعدی یک کشور می باشد. در همین رابطه موضوعات مهمی در ارتباط با سن اعتیاد و علل گرایش وجود دارد که مهمترین آنها عبارتند از :
- پایین آوردن میانگین سنی اعتیاد
- گروه دوستان معتاد
بر اساس تحقیقات انجام شده با پایین آمدن سن اعتیاد مصرف انواع مواد اعتیاد آور محرک مانند حشیش، شیشه و ماری جوانا در سنین نوجوانی و جوانی نسبت به گذشته افزایش بسیاری پیدا کرده است. از طرف دیگر مشخص شده که فشار همسالان و داشتن دوستان معتاد در گروه دوستان باعث افزایش گرایش نوجوانان و جوانان به مصرف مواد مخدر شده است.
چرا نوجوانان در برابر اعتیاد آسیب پذیری بیشتری دارند؟
همانطور که می دانیم افراد در دوران کودکی به شدت تحت تاثیر خانواده های خود هستند، اما با افزایش سن و ورود به دوران نوجوانی و جوانی این تاثیر کاهش پیدا میکند و به گروه دوستان و اطرافیان در اجتماع منتقل میشود، زیرا نوجوانان در این سن در جستجوی استقلال هستند و تلاش می کنند تا هویت شان را در کنار دوستان خود تعریف کنند. در همین رابطه معمولا نوجوانان در برابر مواد مخدر و اعتیاد بیش از سایر گروه ها می توانند آسیب پذیر باشند، زیرا به میزان کافی شناخت از خود ندارند و نمی توانند خود را در برابر مشکلات و آسیب ها محافظت کند.
علاوه بر این نداشتن مهارت حل مسئله و عدم مدیریت و کنترل هیجانات میتواند باعث ناتوانی فرد و آسیب پذیری او در برابر پیشنهادات و رفتارهای پرخطر باشد. به همین دلیل آموزش هایی که خانواده در سبک فرزند پروری خود به کودک خود منتقل می کند، میتواند از او در دوران نوجوانی محافظت کرده و او را در برابر آسیبهای اجتماعی مصون کند.
تاثیر دوستان در اعتیاد نوجوانان
هنگامی که نوجوانان در برابر مشکلات و مسائل خانوادگی و عاطفی قرار می گیرند، ممکن است از خانواده و محیط گرم آن دور شده و در صدد پیدا کردن تکیه گاه های دیگری در اجتماع و در میان دوستان خود برآیند. هنگامی که نوجوان از خانواده خود فاصله میگیرد و در میان دوستان خود جذب می شود، ممکن است هر خطری او را تهدید کند. زیرا دوستان او را سرزنش نمی کنند، بلکه سعی می کنند با احساس درک متقابل با او رفتار کنند.
در چنین شرایطی نوجوان میتواند تحت تاثیر رفتار، شخصیت و افکار دوستان خود قرار گرفته و در برابر خواسته ها و نظرات آنها مقاومت کمی از خود نشان دهد، چرا که با بودن در کنار آنها احساس فردیت و استقلال بیشتری به او دست می دهد. در این شرایط است که نوجوان می تواند آسیب پذیرتر از قبل باشد و زمینه انحرافات او به سمت اعتیاد و رفتارهای پرخطر دیگر فراهم شود.
تاثیر دوستان در اعتیاد؛ هیجان خواهی
علاوه بر موارد گفته شده در بالا، وجود هیجان خواهی که از ویژگیهای دوران نوجوانی است، می تواند ضریب آسیب پذیری افراد را در این دوران افزایش دهد. زیرا در جمعهای نوجوانان اموری مانند استعمال سیگار و نیکوتین و همچنین مصرف مواد مخدر یا الکل افزایش پیدا میکند و افراد برای افزایش هیجان و سرگرمی ممکن است به مصرف آن گرایش پیدا کنند. در همین رابطه، ارتباط و دوستی با همسالانی که مبتلا به اعتیاد به مواد مخدر هستند می تواند عاملی قدرتمند برای ابتلای نوجوان به اعتیاد باشد.
در بسیاری از موارد دیده شده است که افراد به صورت مجانی به دوستان خود مواد مخدر تعارف میکنند و پس از معتاد شدن آنها در قبال گرفتن مواد از آنها پول می گیرند. می توان گفت استراتژی فشار افراد معتاد در گروه دوستان با استفاده از روش مسخره کردن افرادی که از مشارکت امتناع میکنند مبادرت می ورزند و فرد را در معرض خطر مصرف مواد برای گرفتن تایید از جانب دوستان خود قرا می دهند.
عوامل زمینه ساز گرایش به دوستان معتاد
همانطور که می دانیم پارامتر ها و فاکتورهای مهمی در دوران نوجوانی و تاثیر دوستان در اعتیاد وجود دارد که باعث گرایش افراد به پیوستن به گروه های دوستی می گردد که مهمترین آن عبارت است از :
- هویت یابی
- استقلال از خانواده
- الگویابی
- دریافت تایید از اطرافیان
و غیره می باشد. اما متاسفانه ناتوانی در مدیریت احساسات و هیجان ها در این دوران می تواند شرایط را برای انحراف افراد از مسیر صحیح زندگی به سمت رفتارهای پرخطری مانند اعتیاد متمایل کرده و زندگی را از مسیر صحیح خارج نماید. مهمترین عواملی که باعث زمینه سازی اعتیاد در زندگی نوجوانان می شود عبارت است از :
- هویت فردی
- گسست از خانواده
- نیاز به احساس تعلق
- الگویابی و همانند سازی
هر کدام از این عوامل میتواند نقشی موثر در گرایش افراد به سمت انتخاب دوستان و گروه همسالان باشد و همین امر می تواند تاثیرات مهمی در روند زندگی افراد به سمت موفقیت و یا انحطاط بگذارد.
۱. هویت فردی و اجتماعی
موضوع هویت یکی از موثرترین عوامل در زندگی افراد می باشد، زیرا هنگامی که افراد در دوران کودکی خود به هویتی تثبیت شده دست پیدا نمیکنند و در محیطی بیمار رشد میکنند، تعادل روانی آنان به هم خورده و دچار انواع اختلالات هویتی و شخصیتی می گردند. در چنین شرایطی احساس نومیدی، گوشهگیری، انزوا و بی اعتمادی می تواند عواملی قدرتمند برای زمینه سازی اعتیاد در زندگی افراد باشد. همچنین اختلال بحران هویت در طول زمان میتواند باعث بروز اختلالات شخصیت در زندگی افراد گردد و اختلالات مختلفی را در افراد ایجاد کند که برخی از آنها عبارتند از اختلال شخصیت مرزی و دیگر انواع اختلالات شخصیتی و هویتی.
موضوع هویت یابی و وجود آن در زندگی افراد میتواند به فرد برای رسیدن به هویت و ابراز وجود کمک کند و او را از قرار گرفتن در مسیرهای انحرافی و تاثیر دوستان در اعتیاد و یا عضویت در گروههای خلاف باز دارد، زیرا فرد دارای هویت فردی و فکری لازم برای ابراز وجود در مسیر صحیح و انسانی است. در همین رابطه مهم است تا بدانیم طرز برخورد والدین با نوجوانان و به رسمیت شناختن آنها می تواند به فرد در هویت یابی کمکهای موثری نماید، زیرا نوجوانانی که در خانواده مانند کودکان با آنان برخورد میشود، به ناچار برای پیدا کردن هویت و اثبات بزرگ شدن خود مجبور می شوند تا دست به رفتارهای پرخطر مانند مصرف نیکوتین یا اعتیاد بزنند تا نشان دهند که دیگر کودک نیستند.
۲. تاثیر دوستان در اعتیاد؛ گسست از خانواده
نکته بسیار مهم در رابطه با گرایش جوانان به اعتیاد، در رابطه با کیفیت رابطه کودکان و نوجوانان و والدین شان است. اگر رابطه عاطفی میان والدین و فرزندان در یک خانه دارای شرایط مناسبی نباشد، ممکن است منجر به پناه بردن فرزندان به اشخاص و گروههای دوستان گردد. در حقیقت هنگامی که فردی تصور می کند که در خانواده و جامعه جایگاه خوبی ندارد، دچار احساس انزوا و طرد شدگی میشود، در نتیجه این موضوع می تواند زمینه های سرکشی او را ایجاد نماید.
اگر نیازهای عاطفی افراد در محیط خانواده مرتفع نشود، احساسات آزاردهنده فرد را مجبور می کنند تا برای نیازهای روانی و عاطفی خود به دوستان و گروههای دیگر پناه ببرد. در چنین شرایطی میزان آسیب پذیری افراد و نوجوانان که دارای تجربه و تخصص کافی برای محافظت از خود نیستند، ممکن است نسبت به مصرف مواد مخدر و اعتیاد افزایش پیدا کند. در حقیقت ممکن است از طرف دوستان تشویق شوند که برای کم کردن احساسات ناخوشایند و فراموش کردن کمبودهای عاطفی به مصرف سیگار و یا مواد مخدر دیگر روی آورند.
۳. احساس نیاز به احساس تعلق
در سنین نوجوانی یکی از مهمترین نیازهای عاطفی و روانی افراد داشتن احساس تعلق و پذیرفته شدن است. افراد در گروه دوستان و همسالان خود نیاز به تایید شدن دارند، به همین دلیل ممکن است برای ارضای این نیاز به راحتی با گروههای دوستان که دارای ایدهآلهای مشترک هستند تحت تاثیر دوستان در اعتیاد، پیوند خورده و وارد این گروهها شوند و به صورت کاملا ناخودآگاه از آنها تقلید کنند. از طرف دیگر نوجوانان با هدف رسیدن به استقلال شروع به سازماندهی گروه های اجتماعی خاص خود می کنند.
معمولا اولین مصرف مواد به دنبال تعارفهای دوستان رخ میدهد. ارتباط با دوستان و همسالان که مبتلا به مواد مخدر و اعتیاد هستند می تواند یکی از مهمترین عوامل زمینه ساز برای ابتلای نوجوانان به اعتیاد باشد. احساس تعلق به گروه برای نوجوانان بسیار مهم و حیاتی است و پیوستن به گروه هایی که مواد مصرف می کنند می تواند بسیار آسان باشد. در این میان هر چه پیوند افراد با خانواده، مدرسه و اجتماعات سالم ضعیف تر باشد، احتمال عضویت افراد به این قبیل گروههای پرخطر بیشتر میشود.
۴. الگویابی و همانندسازی
یکی از مهمترین روش ها در دوران نوجوانی، الگو پذیری و همانند سازی برای یادگیری روشهای اجتماعی می باشد. در چنین شرایطی فرد با تقلید از ارزشها و نگرشهای موجود در گروه دوستان خود را هماهنگ کرده و شروع به تقلید میکند. در حقیقت یکی از علل ناهنجاریهای اجتماعی، الگوبرداری ناصحیح و بیمارگونه از همسالان و دوستان است. افرادی که بیش از حد از دوستان و همسالان خود تأثیر می پذیرند در زمینههای مختلف از جمله اعتیاد ممکن است با هم تعامل و همانند سازی کنند.
ترک کردن اعتیاد و تاثیر دوستان در اعتیاد افراد
هنگامی که فردی تصمیم به ترک اعتیاد میگیرد و برای متوقف سازی مصرف خود اقدام میکند، باید تمامی روابط خود را با دوستانی که در گذشته با آنها مواد مصرف می کرده و همبازی بوده است را قطع نماید. یکی از مهمترین دلایل بازگشت به اعتیاد و لغزش مجدد ارتباط مجدد و داشتن روابط با افراد در زندگی گذشته و در دوران اعتیاد فعال است، زیرا این گونه روابط باعث ایجاد وسوسه برای مصرف مجدد افراد می گردد. از طرف دیگر نقش خانواده در ترک اعتیاد نوجوانان بسیار مهم و حیاتی است و خانوادهها باید با افزایش آگاهی خود و با دریافت کمک های تخصصی از مراکز ترک اعتیاد سعی کنند به فرزندانشان کمک نمایند.
تاثیر دوستان در اعتیاد؛ سخن آخر
به طور کلی میتوان گفت که هیچ کس در برابر اعتیاد مصون نیست و همانطور که نوجوانان می توانند در برابر اعتیاد آسیب پذیر باشند بزرگسالان نیز می توانند به شدت از اعتیاد آسیب ببینند. به طور مثال ارتباط با افراد معتاد و مصرف کننده مواد برای نوجوانان و بازگشت به اعتیاد مجدد خطرناک است و باید از آن پرهیز کنند اما بزرگسالان نیز از این موضوع آسیب می بینند و تحت تاثیر قرار میگیرند. از طرف دیگر، هر موضوعی که ناهنجار و معضل تلقی می شود به مرور زمان عادی شده و به یک امر روزمره تبدیل می شود، در نتیجه خطرات پیوستن به گروه هایی که مواد مخدر مصرف می کنند برای همگان وجود دارد و هیچ کس از آن مصون نیست. به همین دلیل لازم است تا آگاهیهای لازم به افراد در سنین مختلف داده شود تا بتوانند از خود در برابر چنین خطراتی محافظت نمایند.
عزیزان و همراهان ارجمند برای دریافت خدمات مشاوره روانشناسی، اطلاعات بیشتر و اخذ مشاوره ترک اعتیاد در زمینه بستری نمودن و ترک اعتیاد فرد معتاد در یکی از مراکز همکار مرکز مشاوره روانشناسی اهواز کمپ لطفاً با مشاورین ما تماس حاصل فرمایید.
سرفراز باشید …