اعتیاد به مواد مخدر

تاثیر مواد مخدر بر مغز انسان

برای عضویت در اینستاگرام اهواز کمپ

کلیک کنید

کمپ ترک اعتیاد اهواز کمپ، مرکز ترک اعتیاد اهواز کمپ : مهمترین اثرات مواد مخدر بر مغز و توانایی‌های آن چیست و چگونه می‌توان از آن جلوگیری به عمل آورد؟ آیا تاثیرات مخرب مواد مخدر بر توانایی‌های مغزی و نورونی را می‌توان درمان کرد؟ کمپ ترک اعتیاد اهواز کمپ در این مقاله سعی کرده تا مهم‌ترین مطالب مرتبط با اثرات مواد مخدر بر مغز را مورد بررسی قرار داده تا شما را با جزئیات بیشتر آن آشنا نماید. اگر تمایل دارید در این رابطه بیشتر بدانید لطفا ما را تا انتهای این مقاله همراهی بفرمایید.

همانطور که می‌دانیم مغز پیچیده‌ترین عضو بدن می‌باشد و دارای تودۀ خاکستری رنگ که حدودا یک و نیم کیلو وزن دارد، می‌باشد. در حقیقت مغز کانون همۀ فعالیت‌های انسان می‌باشد و تمامی اعمال و رفتار ما در زندگی روزمره و حتی فعالیت‌های ذهنی و روانی دیگر در مغز انسان شکل می‌گیرد. به طور خلاصه، می‌توان گفت که عملکرد و فعالیت‌های بدن انسان نیز توسط مغز کنترل شده و باعث می‌شود که ما بتوانیم به زندگی خود ادامه دهیم.

اثرات مواد مخدر بر مغز انسان

همانطور که می‌دانیم مغز یکی از پیچیده‌ترین اعضای بدن است و دارای حدودا یک و نیم کیلو گرم وزن می‌باشد که در حقیقت کانون تمامی فعالیت‌های انسان به شمار می‌رود. این عضو حیاتی برای تمامی رفتارها و واکنش‌هایی که ما از خود نشان می‌دهیم دارای امکانات عصب شناختی بسیاری می باشد. به طور مثال، ما برای رانندگی، غذا خوردن، نفس کشیدن و حتی ایجاد شاهکارهای هنری و فعالیت‌های دیگر روزانه از مغز خود فرمان می‌گیریم.

به طور خلاصه در مورد اثرات مواد مخدر بر مغز می‌توان گفت که مغز مرکز فرماندهی و تنظیم تمامی فعالیت‌های بدنی، فیزیولوژیکی و حتی روانی در انسان است. این عضو، اعمال و اتفاقات را ارزیابی کرده و واکنش مناسب را از خود بروز می‌دهد. از سوی دیگر، مرکز فرماندهی افکار و احساسات ما نیز در مغز قرار دارد. می توان گفت که مغز از قسمت‌ها و اجزای مختلفی تشکیل شده که با یکدیگر به صورت هماهنگ کار کرده و مسئول هماهنگی و تنظیم واکنش ها و تصمیمات ما می‌باشد. اما مصرف مواد مخدر می‌تواند بر روی قسمت‌های مختلف مغز تاثیر گذاشته و آثار سو و مخرب بسیاری را به آن تحمیل نماید. تغییراتی که انواع مواد اعتیاد آور بر روی مغز ایجاد می کند، باعث تغییر ساختار مغز شده که در نتیجۀ آن ارادۀ فرد برای متوقف سازی مصرف از بین خواهد رفت و فرد در دام اعتیاد گرفتار می‌شود.

اجزاء مختلف مغز انسان؛ اثرات مواد مخدر بر مغز

همانطور که می‌دانیم مغز از قسمت‌های مختلفی تشکیل شده که شامل ریشۀ نخاع، لیمبیک سیستم و کورتکس یا قشر مغز می‌باشد. هر کدام از این اجزا دارای وظایف و عملکردهایی هستند که می‌توانند در کنار یکدیگر زندگی را برای انسان و سایر موجودات هموار سازند. به طور مثال، قسمت ریشۀ نخاع مغز مسئول فعالیت‌های اصلی و حیاتی بدن همچون ضربان قلب، تنفس و خواب می‌باشد. بخش لیمبیک سیستم به لذت‌جویی و احساس سرخوشی مرتبط است که بوسیله آن می‌توانیم احساس لذت و سرخوشی را تجربه کرده و توانایی لازم برای تکرار برخی از رفتارها مانند غذا خوردن را که نقش حیاتی در زندگی ما دارند را داشته باشیم.

یکی دیگر از مهم‌ترین قسمت‌های مغز بخش قشر مغز یا کورتکس می‌باشد. در این بخش، قسمتهای مختلفی وجود دارد و هر قسمت نوع خاصی از فعالیت‌ها را کنترل می‌کند. در این بخش مغز، اطلاعات دریافتی از گیرنده‌های حسی مختلف دریافت و پردازش می‌شود و ما را قادر می‌سازد تا بتوانیم ببینیم، بشنویم، تشخیص دهیم و احساس داشته باشیم. قسمت بالایی یا کورتکس مغز، مرکز تفکر و اندیشه است و ما را قادر می‌سازد تا فکر کرده و برای مشکلات و مسائل خود راه حل پیدا کرده و تصمیم بگیریم.

چگونگی عملکرد مغز

همانطور که پیشتر در مورد اثرات مواد مخدر بر مغز توضیح دادیم، مغز یک مرکز ارتباطیست که از میلیاردها سلول عصبی تشکیل شده و این سلول‌ها شبکه‌ای از نورون‌های مختلف را ایجاد کرده که قسمت‌های مختلف مغز را به یکدیگر متصل کرده و اطلاعات را انتقال می‌دهند. این شبکه‌ها هر آنچه را که ما دریافت می‌کنیم از طریق گیرنده‌های خود یعنی چشم، گوش، حس لامسه و دیگر احساسات خود دریافت می‌کنیم را کنترل و هماهنگ می‌کنند. هر سلول عصبی می‌تواند به شکل حرکات الکتریکی و شیمیایی اطلاعات را دریافت کرده یا ارسال نماید.

هنگامی که یک سلول عصبی، یک رشته از پیام‌ها را دریافت می‌کند آنها را به نورون‌های دیگر منتقل کرده و فرستنده‌های عصبی و پیام رسان‌های شیمیایی دیگر مغز را به وسیلۀ عناصر شیمیایی یا الکتریکی مطلع می‌کند. نورون های عصبی مسئول انتقال اطلاعات می باشند، این سلول‌ها به یکدیگر چسبیده و با یک ساز و کار خاص و مکانیزم دقیق عمل کرده و قدرت تجزیه و تحلیل را به مغز می‌بخشند.

مهمترین تاثیر مواد مخدر بر مغز

همانطور که می دانیم مواد مخدر حامل مواد شیمیایی مختلفی هستند که پس از مصرف بر روی سیستم ارتباطی مغز تاثیر گذاشته و فرایندهای الکتریکی و شیمیایی را که در سلول‌های عصبی وجود دارند را با اختلال همراه می‌کند. به طور مثال، ساختار شیمیایی برخی از مواد مخدر مانند ماری جوانا یا هروئین بسیار شبیه نورون‌های فرستندۀ طبیعی مغز می‌باشند که در نتیجۀ آن، می‌توانند پس از مصرف شدن خود را به مغز رسانده و نورون‌ها را برای ترشح دوپامین و هورمون های شادی آور دیگر تحریک نمایند.

در این بین، شباهت ساختاری و شیمیایی مولکول‌های مواد مخدر به نورون‌ها و فرستنده‌های طبیعی مغز باعث می‌شود تا گیرنده‌های مغزی و نورونی درون مغز فریب خورده و اجازه‌ ورود به مواد مخدر به سلول‌های عصبی دیگر را بدهند و باعث تحریک شدن آنها شوند. این اتفاق باعث ایجاد پیام‌های غیر عادی در شبکۀ عصبی مغز می‌شود و باعث ایجاد اختلال در کارکرد نورون‌های عصبی می‌گردد.

برخی دیگر از مواد اعتیاد آور مانند آمفتامین ها، شیشه و یا کوکایین که جز مواد محرک هستند، باعث می‌شوند تا سلول‌های عصبی مغز به میزان بسیار زیادی دوپامین و هورمون های شادی آور و محرک ترشح کرده و از گردش طبیعی این مواد هورمونی در مغز جلوگیری می‌کنند و این خود باعث ایجاد اختلالات هورمونی در مغز می‌شود. این اتفاق پیام بسیار قوی در مغز ایجاد می کند و کانال‌های ارتباطی در مغز مختل شده و در  نتیجۀ چنین پیام‌های مخربی، دستوراتی به نورون‌های عصبی داده می‌شود که با حالت طبیعی بسیار متفاوت هستند، مثل این است که در حالت طبیعی شما در گوش یک نفر زمزمه کنید، اما هنگامی که از مواد محرک استفاده می‌کنید با یک میکروفون بسیار قوی در گوش شخص مقابل خود سخن بگویید.

چگونگی ایجاد حس سرخوشی در مغز

تاثیر مواد مخدر بر مغز می‌تواند به شکل مستقیم یا غیر مستقیم بروز نماید. این تاثیرات با سرازیر کردن مقادیر زیادی از دوپامین می‌تواند مدار لذت در مغز را بمباران کرده و بر قسمت‌هایی از مغز که به حرکات بدن، احساسات، قوه درک، انگیزه و حس شادی و لذت مرتبط می‌باشد را تاثیر بگذارد. حالت سرخوشی یا نعشگی که در افراد مصرف کننده پس از مصرف مواد مخدر ایجاد می‌شود، باعث می‌شود تا فرد به مصرف مجدد روی آورده تا بتواند آن حس لذت اولیه را مجددا تجربه نماید.

تحریک مدار لذت مغز؛ اثرات مواد مخدر بر مغز

به طور کلی، مغز انسان به گونه‌ای تنظیم شده که می‌تواند فعالیت‌های حیاتی برای ادامۀ زندگی را تنظیم کرده و با ایجاد حس رضایت و سرخوشی باعث تداوم آن گردد. به طور مثال، در زمان گرسنگی یا تشنگی نیاز خود را متوجه شده و برای رفع آن اقدام می‌کنیم. از سوی دیگر، هنگامی که رفتارهای سازنده و حیاتی مانند روبرویی با خطرات و مشکلات باعث می شود تا در اثر تلاش و کوششی که برای ادامه حیات و زندگی انجام می‌دهیم، نوعی احساس لذت و رضایت در ما ایجاد ‌شود تا به صورت ناخوداگاه به انجام آن ترغیب شویم.

از دیگر اثرات مواد مخدر بر مغز، بر روی مدار لذت است. در حقیقت احساس رضایت تا زمانی که فعال می‌باشد، مغز ما را به تکرار آن رفتار ترغیب می‌کند. به همین دلیل، مصرف مواد مخدر مدار رضایت و سرخوشی را تحریک کرده و افراد پس از مصرف مواد مخدر در یک چرخۀ بی پایان از وسوسه و تکرار قرار گرفته و مجبور می‌شوند که مصرف مواد خود را تکرار نمایند. به عبارت دیگر، مصرف مواد مخدر برای یک فرد معتاد به یک رفتار ضروری در مغز او تبدیل می‌شود که تکرار آن بسیار اهمیت پیدا کرده و فرد نمی‌تواند جلوی مصرف آن را بگیرد.