مشاوره اختلالات شخصیت در مرکز اهواز کمپ
کمپ ترک اعتیاد اهواز کمپ، مرکز ترک اعتیاد اهواز کمپ : اختلال شخصیت یکی از مهمترین موضوعاتی است که می‌تواند زندگی افراد را با مشکلات و چالش‌های پیچیده‌ای روبرو کند. در این بین، اطرافیان فردی که دچار یکی از انواع اختلالات شخصیت است نیز درگیر چالش‌های متعددی می شوند که بر اساس ویژگی های شخصیتی فرد بیمار مانند الگوهای فکری، عاطفی و رفتاری، به شکل های مختلف بروز پیدا می کنند. اختلال شخصیت شامل علائم و نشانه هایی است که مهمترین آنها در الگوهای فکری و همچنین اختلالات عاطفی و رفتاری بروز پیدا می‌کنند. به طور کلی، اختلالات در نوجوانی و اوایل بزرگسالی در رفتار و خلقیات فرد بروز پیدا می‌کنند.
افرادی که دارای اختلالات شخصیت هستند، عموما با هنجارهای اجتماعی همخوانی ندارند و به شکل دائمی بیماری و مشکل خود را پنهان کرده و انکار می کنند. در بسیاری از موارد این افراد از مراجعه به درمانگر و همکاری با او خودداری کرده و اساساً انگیزه‌ای برای درمان اختلال خود ندارند. باید توجه داشت که اختلالات دارای نشانه ها و علائم گوناگونی می باشد و برای درمان هر کدام از انواع آن از روشهای منحصر به فرد باید استفاده کرد. از سوی دیگر، علیرغم اینکه برای برخی از اختلالات شخصیت درمان موثری وجود ندارد اما در بسیاری از موارد دیگر در طیف های بالینی پایین‌تر می توان این اختلالات را درمان کرد و در مسیر بهبودی قرار داد.
تعریف شخصیت و اختلالات شخصیت چیست؟
به طور کلی به ویژگی های رفتاری و فکری فرد، که باعث بروز رفتارهای نابهنجار می شود، اصطلاحا، اختلال شخصیت اطلاق می شود. اختلالات شخصیتی، عموماً از دوران کودکی و در آغاز روند شکل گیری شخصیت افراد ایجاد می شود و در دوران نوجوانی و اوایل بزرگسالی تثبیت شده و در تمام طول زندگی فرد با او همراه خواهد بود. هنگامی که فردی بر اساس الگوهای رفتاری ناهنجار عمل می کند و دارای همخوانی با انتظارات اجتماعی و فرهنگی جامعه نیست، به نوعی درگیر نوعی از اختلالات شخصیت می باشد.
به طور کلی رفتارهای فردی که به این اختلالات مبتلا است، دارای انعطاف پذیری نیست و به شکل فراگیر در تمامی زندگی او بروز پیدا می‌کند. این اختلالات عموماً از دوران نوجوانی یا اوایل بزرگسالی شروع شده و به شکل تغییرناپذیری ادامه پیدا می‌کنند. این اختلالات عموماً باعث ناراحتی و افت شدید عملکرد های فکری، روانی و اجتماعی در زندگی فرد می‌گردد. به عبارت دیگر، فردی که دچار اختلال شخصیت است، در روابط بین فردی و ارتباطات عاطفی و اجتماعی دچار مشکلات جدی شده و با چالش های متعددی در زمینه های مختلف فکری، روانی و روحی روبرو می گردد.
میزان بروز اختلالات در افراد
بروز اختلال شخصیت در افراد یکی از مهمترین مسائل و مشکلاتی است که جوامع را دچار چالش های متعدد می کند. این موضوع باعث می‌شود تا بسیاری از افراد به صورت جدی در رابطه با مسائل عاطفی و اجتماعی درگیر شوند و البته در بسیاری از اوقات، افراد برای درمان مشکل خود نیز هیچ اقدامی نمی کنند.
متاسفانه بروز اختلالات شخصیت، یکی از مهم ترین مسائل و مشکلات موجود در زندگی افراد است که در طیف گسترده‌ای از بزرگسالان بروز پیدا می کند. حدودا ۴۰ تا ۷۰ درصد افرادی که در مراکز روانپزشکی بستری می‌شوند، دچار یکی از انواع اختلالات هستند. به همین دلیل دریافت کمک های تخصصی از مرکز مشاوره روانشناسی اهواز کمپ می تواند در روند زندگی شما و یا اطرافیانتان که دارای این مشکلات هستند، موثر واقع شود.
سیر بروز اختلالات در طول زمان
موضوع مهم در رابطه با اختلالات شخصیت این است که الگوهای رفتاری در فرد مبتلا به این اختلالات کاملاً ثابت بوده و در طول زمان تغییر نمی‌کند. اما در میان برخی از اختلالات مانند شخصیت مرزی و یا اختلال شخصیت ضد اجتماعی با افزایش سن نشانه‌های آن کم رنگ تر شده و فروکش می کنند. اما متاسفانه در مورد سایر اختلالات مانند اسکیزوتایپی و یا وسواسی جبری عوارض و نشانه ها تعدیل پیدا نمی کنند و با گذشت زمان و بالا رفتن سن افراد، مشکلات و علائم اختلال در فرد شدت گرفته و بیشتر می شوند.
علت ایجاد اختلال شخصیت
بر اساس تحقیقات انجام شده، علت یابی و آسیب شناسی بروز انواع اختلالات شخصیت در افراد، مشخص شده که در ایجاد این گونه اختلالات روانی، علت و دلیل واحدی وجود ندارد. به طور کلی می‌توان گفت که مجموعه‌ای از علل و عوامل در زندگی فرد دست به دست هم می دهند تا یک فرد دچار شکلی از اختلال شخصیت گردد. اما برخی از عللی که نقش مهمی در ایجاد انواع اختلالات شخصیتی در افراد دارد را می توان نام برد که مهمترین آنها عبارتند از :
- عوامل زیستی
- عوامل ژنتیکی
- تفاوت در ساختمان مغزی
- تجربه رویدادهای ناخوشایند
- خشونت خانگی
- فرزند پروری نامناسب
- الگوبرداری از سبک رفتاری والدین
- وجود اختلال شخصیت در والدین
تاثیر اختلالات در روابط بین فردی
یکی از مهمترین تاثیرات اختلالات شخصیت ایجاد اختلال در روابط بین فردی با اطرافیان می باشد. به طور کلی، فردی که دچار اختلالات است، همواره در ارتباط با دیگران دچار چالش و مشکل می گردد، در نتیجه مشکلاتی که در روابط فرد بروز پیدا می‌کند، وابستگی زیادی به نوع اختلالات شخصیتی دارد. به طور مثال فردی که دچار اختلال پارانوئید می باشد، دائما به دنبال راستی آزمایی در روابط عاطفی خود با شریک عاطفی می باشد.
بروز رفتارهای منفی و واکنش‌های تند در فردی که دچار اختلال پارانویا می باشد بسیار متداول بوده و از ایجاد روابط صمیمانه و مطمئن جلوگیری به عمل می آورد. بر همین اساس، افرادی که دچار تعارضات درونی و اختلالات شخصیت هستند، فقط به خود و نیازهایشان فکر می‌کنند و نمی‌توانند نسبت به نیازها و خواسته های اطرافیان مسئولانه و منطقی رفتار کنند. وجود تعارضات و مشکلات متعدد در روابط بین فردی در میان افرادی که دچار اختلالات هستند بسیار متداول بوده و به صورت دائمی باعث شکست های عاطفی مکرر در این افراد می گردد.
انواع اختلال شخصیت
همانطور که در مقاله انواع اختلالات شخصیتی توضیح داده شد، این فرم از اختلالات دارای دسته بندی های مختلفی هستند و در گروه هایی با ویژگی‌های منحصر به فرد قرار می گیرند. به طور کلی اختلالات شخصیت در چند دستۀ مهم قرار دارند که مهمترین آنها عبارتند از :
اختلالات کلاستر A :
در این دسته از اختلالات شخصیت افراد، مبتلا به اختلالات نامتعارفی هستند که برای درمان آنها نیاز به متدهای درمانی تخصصی و پیچیده می باشد.
اختلالات کلاستر B :
این دسته از اختلالات، مرتبط با افرادی است که غیرقابل پیش بینی هستند و دارای خصوصیات نامتعادل و هیجانی می باشند.
اختلالات کلاستر C :
این گروه از اختلال شخصیت مرتبط با افرادی است که دارای اضطراب و هراس شدید می باشند و عموما از اختلالات اضطرابی رنج می برند.
همانطور که پیش‌تر توضیح داده شد، در هر شکلی از انواع اختلالات شخصیت ، ویژگی هایی وجود دارد که مرتبط با آن دسته از اختلال می باشند. در همین رابطه و بر اساس ویژگی های موجود در هر دسته، اختلالات افراد طبقه بندی می شوند.
طبقه بندی کلاسترها
اختلالات شخصیت کلاستر A :
- اختلال شخصیت پارانوئید
- اختلال شخصیت اسکیزوئید
- اختلال شخصیت اسکیزوتایپال
اختلالات شخصیت کلاستر B :
- اختلال شخصیت مرزی
- اختلال شخصیت خودشیفته
- اختلال شخصیت نمایشی
- اختلال شخصیت ضداجتماعی
اختلالات شخصیت کلاستر C :
- اختلال شخصیت وسواسی جبری
- اختلال شخصیت اجتنابی
- اختلال شخصیت وابسته
در ادامه به تشریح و توضیح هرکدام از این اختلالات خواهیم پرداخت تا شما را با جزئیات بیشتر هر کدام از انواع اختلالات شخصیت آشنا کنیم.
۱. اختلال شخصیت پارانوئید
مشخصه اصلی در افرادی که مبتلا به اختلالات شخصیتی پارانوئید هستند، وجود بی اعتمادی مفرط و بدبینی مداوم نسبت به اطرافیان و پدیده ها می باشد. این افراد، مسئولیت احساسات و رفتار خود را قبول نمی کنند و دائماً دیگران را مقصر اصلی اشتباهات و مشکلات ایجاد شده معرفی می کنند. به طور کلی این دسته از افراد، هوس‌ها و افکار غیر قابل قبول خود را به دیگران نسبت میدهند و دائماً در شک و بدگمانی به سر می‌برند. روند درمان افراد با اختلال پارانویا بسیار مشکل است، زیرا هنگامی که دیگران قصد کمک به او را دارند، شخص احساس ضعف و آشفتگی کرده و در مقابل دریافت کمک به شدت واکنش منفی نشان می دهد. این افراد دچار بدگمانی دائمی هستند و دارای مکانیسم های دفاعی می‌باشند و دائماً افکار و تکانه های خود را به دیگران نسبت میدهند.
۲. اختلال شخصیتی اسکیزوئید
افرادی که دارای این نوع اختلال هستند عموما نامتعارف و منزوی می باشند. این افراد در زندگی خود دچار انزوا و منزوی بودن هستند و حالات عاطفی محدودی دارند. اسکیزوئیدها افرادی درون گرا هستند و سرشان در لاک خودشان می باشد. از مهمترین مشخصات افراد با اختلال اسکیزوئید سرد بودن، بی تفاوتی و غیر معاشرتی بودن است. این افراد ترجیح می دهند تا کاملاً به صورت انفرادی و در محیط هایی کار کنند که رقابت وجود ندارد. شخصیت اسکیزوئید از لحاظ عاطفی و جنسی با مشکل مواجه می شود، زیرا در اکثر مواقع زندگی جنسی خیالی دارند. مردانی که دچار این نوع اختلال هستند، عموما ازدواج نمی کنند، اما زنان با این اختلال، در بیشتر اوقات ازدواج می کنند.
۳. اختلالات شخصیتی اسکیزوتایپال
اختلال شخصیت اسکیزوتایپال به شکل عقاید غیر متعارف همراه با افکار و باورهای غیر معقول بروز پیدا می‌کند. افرادی که دچار این اختلال هستند، در تفکرات ماورایی خود به سر می‌برند و با واقعیت زندگی روزمره ارتباطی ندارند. در بسیاری از این نوع افراد، افکار خرافاتی وجود دارد و تصور می کنند که دارای قدرت های ماورایی مانند قدرت پیشگویی هستند و به شکلی کاملاً خیالی با دیگران و زندگی ارتباط برقرار می کنند.
۴. اختلال شخصیت ضد اجتماعی
اختلال شخصیت ضد اجتماعی، اصطلاحاً به یک نوع اختلال مردم ستیزانه اطلاق می‌شود. این افراد با رعایت کردن قوانین و هنجارهای اجتماعی به شدت مشکل دارند و عموماً بر خلاف قوانین اجتماعی و جامعه رفتار می‌کنند. این اختلال بیشتر در میان طبقۀ فقیر و پرجمعیت بروز پیدا می‌کند و باعث رفتارهای ستیزه جویانه در افراد شده و فرد را به خودکشی، دروغگویی، درگیری، فرار از خانه و انجام رفتارهای غیر قانونی وادار می‌کند. این رفتارهای هنجارشکنانه عموما از اوایل کودکی در فرد بروز پیدا می‌کند. افراد با شخصیت ضد اجتماعی به قواعد ارتباطی و رفتاری توجهی ندارند و رفتارهای خشن و غیر انسانی مانند کودک آزاری، همسر آزاری، بی قید و بندی جنسی به شدت در آنها دیده می شود.
۵. اختلال شخصیتی مرزی
افرادی که دچار اختلال شخصیت مرزی هستند، دارای عواطف و رفتارهای ناپایدار و متناقض می باشند و قائدتا در دسته افراد با مشکل روان پریشی قرار میگیرند. اختلالات شخصیت مرزی در زنان بیشتر بروز پیدا می کند. این افراد در یک لحظه خوشحال و در لحظه بعد میتوانند کاملا افسرده باشند. به صورت ناگهانی سرشار از احساس و شوق هستند و لحظه ای دیگر هیچ احساسی ندارند و دچار چرخش احساسات می شوند. تناقض ها در رفتار افراد با اختلال شخصیت مرزی کاملاً قابل شناسایی می باشد و اکثراً دچار حالت پوچی و بی حوصلگی می گردند. به طور کلی حملات روانپریشی به صورت کوتاه مدت در شخصیت مرزی دیده می‌شود. این افراد قابل پیش بینی نبوده و از تنهایی به شدت می ترسند. افراد با این اختلال، عموما برای فرار از تنهایی دست به برقراری رابطه های گوناگون زده و با افراد غریبه ارتباط برقرار می کنند و به شکلی دچار بی بندوباری جنسی می گردند.
۶. اختلال شخصیتی نمایشی
افرادی که دچار این اختلال هستند، می توانند به سادگی با دیگران ارتباط برقرار نمایند و با استفاده از ژست های خاصی که می گیرند، افراد را جذب خود کنند. این افراد عموما دلبستگی عمیقی برای مدت طولانی ندارند و دارای روابط خود کاملا سطحی و غیر عاطفی هستند. شخصیت هایی که دارای اختلال نمایشی هستند، به طور کلی به دنبال جلب نظر و توجه دیگران می گردند و اگر در این کار موفق نباشند، ناراحت شده و اطرافیان خود را به شدت سرزنش می کنند. به طور کلی زنان و مردانی که اختلال نمایشی دارند، دچار ناتوانی جنسی شده و در روابط خود با مشکلات عدیده ای روبه رو می گردند.
۷. اختلال شخصیت خودشیفته
فردی که دچار اختلال شخصیت نارسیستیک میباشد به شکل افراطی و اغراق آمیزی دارای احساس شایستگی و توانمندی های ویژه می باشد. این شخص خود را بسیار مهم می‌داند و تصور داشتن شخصیت منحصر به فردی دارد. به طور کلی این افراد معتقدند که اطرافیان آنها باید به شیوه های خاص و با احترام خاصی با آنها برخورد نمایند. افراد خودشیفته به شدت نسبت به انتقاد واکنش منفی نشان می دهند و دارای حس همدلی با دیگران نیستند. این افراد عموما از سوی دیگران طرد شده و مشکلات خاص شخصیتی و عاطفی در روابط خود دارند. از دست دادن توجه و محبت دیگران فشار روانی زیادی را به آنها تحویل می‌کند و باعث می‌شود تا شخص دچار آسیب‌های جدی روانی و عاطفی گردد.
۸. اختلال شخصیتی دوری گزین
افرادی که دچار این اختلال هستند از ترک شدن بسیار وحشت دارند و نسبت به آن دارای حساسیت های ویژه ای هستند. با این که تمایل زیادی به برقراری ارتباط با اطرافیان خود را دارند، اما به دلیل ترس از تنهایی و طرد شدن، گوشه گیری و دوری گزینی را انتخاب می کنند. این افراد وارد روابطی می شوند که در آن احتمال ترد شدن و تنهایی وجود نداشته باشد و از آن کاملا مطمئن باشند. عموماً این افراد در برقراری ارتباط با اطرافیان خود دچار مشکل هستند و در هنگام صحبت کردن از اعتماد به نفس کافی برخوردار نیستند. این افراد در موقعیت های اجتماعی و کاری دارای عملکرد ضعیفی هستند و عموماً پیشرفت چندانی در مسیر زندگی کاری و عاطفی خود نمی کنند.
۹. اختلال شخصیت وابسته
افراد مهرطلب دارای اختلالات شخصیت وابسته هستند و به شدت از تنهایی واهمه دارند. هنگامی که وارد یک رابطه عاطفی می شوند به شدت به آن رابطه و فرد مقابل وابسته می شوند. افراد وابسته دارای عملکرد ضعیفی در موقعیت‌های اجتماعی هستند و به دلیل فقدان اعتماد به نفس کافی نمی توانند به صورت یک فرد مستقل عمل نمایند. افراد وابسته توانایی انجام کارها و پروژه های فردی را ندارند و دائماً به دنبال تایید و دلگرمی از جانب اطرافیان خود هستند. افرادی که دچار اختلال وابستگی عاطفی هستند به دلیل ترس از تنهایی شدید و طرد شدن و عدم اعتماد به نفس کافی به روابط خود می‌چسبند و در صورت غیبت طرف مقابل، دچار افسردگی و واهمه شدیدی می گردند.
۱۰. اختلال شخصیتی وسواسی – جبری
افرادی که دچار اختلال وسواسی جبری هستند دارای ویژگی‌های بخصوص رفتاری هستند که مهمترین آنها عبارتند از :
- یکدندگی
- سرسختی
- عدم توانایی در تصمیم گیری
- نظم و تربیت بیش از حد
این افراد عموما دارای محدوده های روانی و فکری بسته هستند و بسیار درگیر قواعد و قوانین سختگیرانه می شوند. افرادی که دچار اختلال شخصیت وسواسی اجباری هستند از جانب دیگران بسیار رسمی و جدی به نظر می رسند و همین امر باعث می‌شود تا افراد از آنها فاصله بگیرند.
روش های درمان اختلالات شخصیت
با بررسی‌های انجام شده در درمان اختلالات شخصیتی مشخص شده که روند درمان این اختلالات نسبت به سایر مشکلات و بیماری ها پیچیده تر و سخت تر می باشد. اما در درمان های طولانی مدت روانشناختی نظیر درمان های روان تحلیلی، می‌توان انتظار داشت تا تأثیرات بیشتری بر افراد با اختلالات شخصیتی مختلف ایجاد شود. با این حال بر اساس پژوهش‌های انجام شده، برخی اختلالات دارای درمان‌پذیر نیستند و از درمانگران کار زیادی برنمی‌آید.
در این باره می‌توان به برخی اختلالات شخصیت مانند اختلال شخصیت سایکوپات اشاره کرد. در این اختلال شخصیت به دلیل پیچیدگی هایی که فرد از لحاظ روانی و شخصیتی پیدا می کند، روند درمان را به شدت مختل کرده و از ایجاد نتایج موثری جلوگیری می کند. یکی از مهمترین دلایل عدم اثربخشی درمان ها برای برخی از اختلالات شخصیت، عدم همکاری فرد بیمار با درمانگر است. هنگامی که این اتفاق می افتد به دلیل عدم همکاری کافی بیمار، درمان ها میزان اثربخشی کافی را ندارند.
دارو درمانی در درمان اختلالات شخصیتی
عموماً برای درمان اختلالات شخصیت از داروها استفاده نمی‌شود و کاربرد محدودی دارند. اما در برخی از اختلالات شخصیتی می توان از دارو درمانی برای کاهش علائم و عوارض ایجاد شده از اختلال استفاده کرد. به طور مثال، در درمان اختلال اسکیزوتایپی برای جلوگیری از گسترش عوارض و علائم روان پریشی در فرد و بروز اسکیزوفرنی می توان از برخی از داروها استفاده نمود. همچنین در درمان برخی از اختلالات افسردگی برای تثبیت حالات خلقی در مبتلایان به اختلال مرزی و دوقطبی، می توان از برخی از داروها برای کاهش و تعدیل علائم اختلال شخصیت استفاده نمود.
خدمات مشاوره اختلالات شخصیت
بر اساس اطلاعات ارائه شده در این صفحه از مرکز روانشناسی اهواز کمپ، می توان نتیجه گرفت که طیف گسترده ای از اختلالات شخصیتی وجود دارد که در دسته های مختلف و همچنین شدت و میزان مختلفی قرار دارند. در نتیجه برای درمان اختلالات و مشکلات شخصیتی، افراد نیاز به کمک های تخصصی مشاورین و درمانگران با تجربه دارند. در همین رابطه، می توانید از مرکز مشاوره روانشناسی اهواز کمپ به عنوان یک مرکز درمانی که در درمان انواع اختلالات مانند اختلال مصرف مواد و انواع اختلالات شخصیتی و مشکلات رفتاری استفاده نمایید. مشاورین و متخصصین این مرکز درمانی آماده ارائه خدمات خود در زمینه های مختلف درمانی به شما همراهان ارجمند می باشند.
