بیماری اعتیاد

عوامل ایجاد اعتیاد چیست

برای عضویت در اینستاگرام اهواز کمپ

کلیک کنید

کمپ ترک اعتیاد اهواز کمپ، مرکز ترک اعتیاد اهواز کمپ : مهمترین عوامل ایجاد اعتیاد چیست و برای درمان و بهبودی از آن چه باید کرد؟ بهترین روش برای متوقف ساختن عوامل ایجاد اعتیاد چیست و چگونه می توان آن را متوقف ساخت؟ در نوشتار پیش رو کمپ ترک اعتیاد اهواز کمپ به تشریح و توضیح عوامل ایجاد اعتیاد در افراد پرداخته تا اطلاعاتی را که همراهان ارجمند برای پیشگیری از بروز اعتیاد و ترک اعتیاد را نیاز دارید در اختیارتان قرار دهد. لطفا تا انتهای نوشتار ما را همراهی بفرمایید.

عوامل ایجاد اعتیاد چیست؟

چه به اعتیاد به عنوان یک بیماری نگاه کنیم و چه نکنیم، اعتیاد می تواند تغییرات زیادی را در مغز یک فرد ایجاد نماید و همین موضوع می‌تواند باعث ادامه یافتن علائم بیماری اعتیاد در زندگی  فرد شود. در گذشته به اعتیاد به عنوان یک ضعف اخلاقی و کمبود اراده نگاه می شد. اما با پیشرفت هایی که در زمینه تحقیقات علمی حاصل شده است، اکنون تئوری های بیولوژیکی اعتیاد را به عنوان یک بیماری مغزی و سیستم عصبی و همچنین اختلالات روحی، روانی  و البته جسمی نیز پذیرفته شده است. البته هنوز بحث هایی پیرامون این موضوع وجود دارد آیا به اعتیاد نیز مانند یک بیماری که درمان پذیر است نگاه شود یا به عنوان یک ناخوشی که نیاز به مدیریت مداوم دارد.

بسیاری در این باره اعتقاد دارند که اعتیاد را می توان از طریق تغییرات رفتاری متوقف ساخت و فرد در نهایت می‌تواند آن را کنترل کند. در تشریح عوامل ایجاد اعتیاد، بیماری اعتیاد بر اساس مدل تغییراتی که در مغز رخ می دهد تعریف می شود. به این معنا که مغز فرد بر اساس فرآیندی که منجر به سازگاری مغز با یک ماده مخدر و یا یک رفتار اعتیادی می گردد، تعریف می شود. بر همین اساس، طبق فرآیند سازگاری مصرف مواد مخدر ممکن است از طریق یک انتخاب اولیه صورت بگیرد اما تداوم آن باعث از بین رفتن انتخاب و کاهش قدرت تصمیم گیری در سیستم عصبی شناختی فرد می گردد. با تبدیل شدن مصرف ماده مخدر یا رفتار به یک موضوع اجباری در سیستم عصبی فرد تغییراتی در  نحوه پاسخ سیستم عصبی فرد به آن موضوع ایجاد می شود که مهمترین آنها عبارتند از:

• افزایش وسوسه مصرف ماده مخدر یا رفتار
• گسترش پریشانی و اضطراب در دوره‌های پرهیز

عوامل ایجاد اعتیاد؛ نکته

در همین رابطه در شناخت عوامل ایجاد اعتیاد، چه به اعتیاد به عنوان یک بیماری نگاه کنیم یا نه، به وضوح می توانیم ببینیم که در اثر مصرف مواد مخدر یا الکل تغییراتی در مغز شکل می گیرد که باعث تداوم مصرف و اعتیاد در فرد می‌گردد. مهم ترین عواملی که باعث تداوم می شوند عبارتند از احساس ارزش از طریق پاداش دهنده هایی که ماده مخدر در مغز ایجاد می کند، همچنین جلوگیری از علائم ترک اعتیاد که در هنگام پرهیز از مصرف در فرد بروز می کند.

عوامل ایجاد اعتیاد؛ مغز و اعتیاد

در اثر مصرف انواع مواد اعتیاد آور و همچنین تکرار اعتیادهای رفتارهای، مغز فرد تحت تاثیر آنها قرار می گیرد. اما ۳ ناحیه مرکزی مغز که به طور عمده تحت تاثیر عوارض بیماری اعتیاد قرار می گیرد عبارت است از:

ساقه مغز: که وظیفه اصلی بدن ازجمله تنفس، خواب و ضربان قلب را کنترل میکند.
قشر مغز: که کارکردهای اجرایی فرد مانند تصمیم گیری، برنامه ریزی و پردازش اطلاعات حسی را کنترل می‎کند.
سیستم لیمبیک: که در حقیقت یک مدار پاداش هیجانی بدن است و توانایی ما را برای تجربه لذت و انگیزه برای زنده ماندن کنترل می کند.

نقش انتقال دهنده‎ های عصبی در اعتیاد

یکی از عوامل ایجاد اعتیاد در مغز یک فرد انتقال دهنده‎های عصبی است که نقش مهمی را ایفا می کنند. در حقیقت این انتقال دهنده‎ها پیام رسان‎های شیمیایی هستند که در سراسر سیستم عصبی مغز افراد وجود دارند. دندریت‎ها، انتقال دهنده های عصبی پیام های شیمیایی را دریافت کرده و آنها را به سیگنال های الکتریکی تبدیل می کنند که این روند در بین میلیاردها نورون در مغز اتفاق می افتد. در حقیقت ارتباط میان نورون‎ها برای کنترل رفتار، شناخت، خلق و خو و حرکت نقش تعیین‌کننده و حیاتی دارند.

در حقیقت اعتیاد به مواد مخدر و مصرف انواع آن و همچنین علائم اعتیادهای رفتاری می‌تواند ساختارهای شیمیایی موجود در انتقال دهنده های عصبی در مغز فرد را به صورت کاذب تقلید نماید که این امر می تواند پردازش عصبی و طبیعی فرد را متوقف سازد و باعث ایجاد لذت کاذب در فرد گردد و موجب افزایش رفتارهای معتادگونه در فرد گردد. به این معنا که سیستم عصبی و همچنین سیستم پاداش در مغز به شکل غیر طبیعی و کاذب تغییر می کند و فرد را دچار لذت های بیشتر می کند.

سیستم پاداش؛ عوامل ایجاد اعتیاد

در حقیقت سیستم پاداش در مغز هنگامی فعال می‎شود که یک شخص درگیر فعالیت های مرتبط با بقا، احساسات خوشایند و لذت باشد. هنگامی که فرد در حال یکی از این فعالیت هاست اطلاعات از ناحیه شکافی مغز در هسته جمع می شوند و سپس به قشر جلویی مغز انتقال می یابند. این نحوه عملکرد در مغز به صورت طبیعی در افراد وجود دارد اما به وسیله مصرف مواد مخدر، الکل و یا رفتارهای اعتیادی دیگر می تواند به صورت کاذب تقلید و انجام شود که همگی از عوامل ایجاد اعتیاد هستند. در این حالت فرد به شکلی ناخواسته سیستم عصبی و مغزی خود را دستخوش تغییرات مخربی کرده است که به مرور زمان کنترل آن را به طور کامل از دست می‌دهد و این سیستم معیوب به وجود آمده در مغز فرد کنترل زندگی و رفتار او را در دست می‌گیرد.

دوپامین چیست؟

دوپامین یک انتقال‌دهنده عصبی است که مسئولیت تحریک، پاداش و انگیزه در مغز یک فرد را بر عهده دارد که یکی از عوامل ایجاد اعتیاد است و می تواند نقش مهمی را در این موضوع بر عهده گیرد. هنگامی که فرد به مواد مخدر یا الکل و همچنین فرآیند اعتیادهای رفتاری به اعتیاد پیدا می کند دوپامین در مغز او بیش از حد آزاد می‌شود و سیستم پاداش کاذبی به وجود می آید که در نتیجه آن حالات زیر شکل می‎گیرد:

• احساس رضایت
• تشدید رفتارهای هیجانات نور
• وسوسه و اجبار برای انجام رفتارهای خاص

در این حالت مغز از حالت طبیعی خود خارج شده و گیرنده های دوپامین در آن کاهش می یابند که باعث ایجاد حالات منفی در فرد می‌گردد. در حقیقت کاهش دوپامین باعث اختلال در انتقال دهنده های عصبی دیگر می شود و توانایی تجربه یک لذت را کاهش میدهد. هنگامی که یک فرد به یک ماده مخدر اعتیاد پیدا می کند به مرور زمان توانایی تجربه لذت بدون آن ماده مخدر را از دست میدهد و این موضوع یکی از عوامل ایجاد اعتیاد می گردد.

عوامل ایجاد اعتیاد؛ سروتونین چیست؟

این یک انتقال عصبی دیگر است که مسئولیت خواب، تجربیات حسی و احساسات زیرا کنترل می نماید هنگامی که فرد به بیماری اعتیاد مبتلا می شود نقش اساسی در تداوم آن پیدا می کند. همانطور که گفته شد در اثر اعتیاد سطح سروتونین به صورت طبیعی در سیستم عصبی فرد کاهش می یابد که یکی دیگر از عوامل ایجاد اعتیاد است که می تواند باعث ایجاد حالات منفی در فرد شود که مهمترین آنها عبارتند از:

• مسمومیت
• افسردگی
• اضطراب
• ضعیف شدن ضربان قلب
• پرخاشگری
• خودکشی

در اینجا لازم است گفته شود که کاهش سروتونین در سیستم عصبی فرد در اثر اعتیاد به یک ماده مخدر و یا اعتیادهای رفتاری، می تواند حالات منفی در فرد ایجاد نماید که همین موضوع می تواند از عوامل ایجاد اعتیاد و تداوم آن در فرد می‌گردد. هنگامی که فرد تصمیم می‌گیرد که از مصرف ماده مخدر خود پرهیز نماید، کاهش انتقال دهنده های عصبی در خون و سیستم عصبی او که از تنظیم طبیعی خود خارج شده اند باعث تداوم اعتیاد و مصرف بیشتر در فرد می‌گردد.

گلوتامات چیست؟

یکی دیگر از انتقال دهنده های عصبی است که در رابطه مستقیم با یادگیری، حافظه می باشد که در اثر اعتیاد به انواع مواد مخدر و الکل میزان آن در مغز تغییر می یابد و از تنظیم خارج می شود و می تواند نقش مخربی بوجود آمدن عوامل ایجاد اعتیاد در افراد را ایفا نماید. تحقیقات نشان داده است که گلوتامات، به طور مستقل و در تعامل با سیستم دوپامین باعث افزایش اعتیاد از طرق مختلف در زندگی فرد می‌گردد که مهمترین آنها عبارتند از:

• تقویت وسوسه
• اختلال در یادگیری از تجربه ها
• میل شدید به مصرف مجدد بدون در نظر گرفتن عواقب
• عود مجدد اعتیاد

همانطور که گفته شد بیماری اعتیاد، سیستم انتقال دهنده های عصبی در مغز را از تنظیم خارج می کند و در این حالت مغز فرد از حالت طبیعی خارج می شود و نمی تواند مانند یک انسان سالم در رابطه با مشکلات به وجود آمده در زندگی تفکر و تعقل کنند. در حقیقت اعتیاد باعث می‌شود که فرد نتواند آن را متوقف سازد.

آیا مصرف مواد مخدر می تواند باعث اعتیاد شود؟

بر اساس تحقیقات بسیاری که در زمینه مصرف مواد مخدر توسط حیوانات آزمایشگاهی انجام گرفته است مشخص شده که مصرف انواع ماده مخدر باعث می‎شود تا جانوران آزمایشگاهی برای رسیدن به ماده مخدر مصرفی خود فعالیت‌هایی را به اجبار انجام دهد. به طور مثال موش ها برای دریافت دوزهایی از هروئین و یا سایر داروهای مخدر با فشار دادن اهرم هایی در محیط آزمایشگاه سعی به دسترسی به ماده مخدر خود را داشته‌اند. بر همین اساس به نظر می رسد که مصرف مواد اعتیاد آور و غیرقابل مقاومت می باشد.

در همین رابطه آزمایشات دیگری بر روی موش های آزمایشگاهی انجام شده و طبق آن مشخص شد که این موش ها رفتار خود را بر اساس اعتیاد خود به مواد مخدر تغییر می دهند. اما نکته دیگری که در همین رابطه به دست آمده آن است که موش هایی که در فضایی بهتر با امکانات محیطی بهتر مانند شرایط غذایی، خواب و تولید مثل به سر می برند تمایل کمتری به مصرف مواد مخدر پیدا می کنند. به این معنا که شرایط زندگی بر روی گرایش موجودات به مصرف مواد مخدر تاثیر می گذارد و هر چه شرایط زیستی جانوران دشوارتر بوده آنها تمایل بیشتری به مصرف مواد مخدر از خود نشان داده اند.

رد تئوری اعتیاد ناشی از مصرف

اما در نقطه مقابل شواهدی وجود دارد که به رد تئوری اعتیاد ناشی از مصرف مواد مخدر در زمان اشاره دارد. به طور مثال بسیاری از سربازان آمریکایی که در ویتنام به طور مرتب از هروئین استفاده می کردند پس از بازگشت به خانه، تنها ۵ درصد از آنان به مصرف مواد مخدر همچنان به استفاده خود ادامه دادند. این یکی از شواهد است که نشان می دهد تنها عوامل ایجاد اعتیاد به مواد مخدر مصرف آن نیست و دلایل دیگری نیز وجود دارد که در این مسئله دخیل است.

در همین رابطه این سوال مطرح است که آیا مصرف مواد مخدر باعث اعتیاد می شود یا دلایل دیگری هم وجود دارد؟ در همین رابطه یافته هایی وجود دارد که نشان می دهد تجربیات درد آور در دوران کودکی می تواند یکی از عوامل ایجاد اعتیاد در افراد باشد. این تجربیات نامطلوب در دوران کودکی فرد می‌تواند منجر به آسیب های عصبی و عاطفی  در  گردد. این تجربیات می‌توانند حالات عاطفی منفی در فرد ایجاد کنند و انگیزه های قوی برای استفاده از مواد روانگردان برای تغییر حالات منفی و احساسی آزاردهنده گردند.

آیا اعتیاد ارثی است؟

روش های مختلفی وجود دارد که نشان می دهد چگونه عوامل ژنتیکی و محیطی می‌توانند منجر به تغییر و همچنین آسیب پذیری در برابر بیماری اعتیاد شوند. در همین رابطه می توان گفت ژن‌ها تقریباً ۵۰ درصد خطر ابتلا به بیماری اعتیاد را در افراد افزایش میدهند.

چند خصیصه مهم

توانایی: ظرفیت جسمی و ظرفیت روانی برای درگیر شدن در اعتیاد
انگیزه: فرآیند های ذهنی که منجر می شوند فرد دچار سرخوشی های افراطی پس از مصرف مواد مخدر گردد. همچنین بازتاب دهنده هایی که باعث خانم بودن طرز فکر منطقی در مورد مصرف مواد می گردند.
فرصت: عوامل محیطی و شرایطی که اعتیاد به مواد مخدر را ترویج و یا محدود می کنند.
عوامل اجتماعی: نگرش همسالان می تواند برروی استفاده و اعتیاد به مواد مخدر تاثیر بگذارد.

بر همین اساس اگر چه مصرف مواد مخدر می تواند در هر سنی اتفاق بیفتد اما سن شروع مصرف بسیار تاثیرگذار است. به این دلیل که نوجوانان که در حال رشد و پیشرفت عصبی هستند بسیار آسیب پذیر است و افراد بزرگسال می باشند و در مقابل علائم اعتیاد به مواد مخدر بسیار آسیب پذیرترند.

عوامل ایجاد اعتیاد ؛ محیط زیست

یکی از عوامل ایجاد اعتیاد و تداوم آن به مواد مخدر، الکل و یا اعتیادهای رفتاری محیط زیست است. در حقیقت تعامل میان افراد در یک

• شبکه اجتماعی
• وضعیت اقتصادی
• فشارهای عاطفی و روانی
• درگیری والدین
• بیوگرافی شخصی افراد

در همین رابطه برای مقابله با اعتیاد قرار گرفتن در معرض عوامل محیطی می تواند انگیزه های قوی برای فرد ایجاد کند و یا باعث کاهش انگیزه های بیمارگونه و مقابله با اعتیاد گردد. نکته مهم آن است که اقدامات پیشگیرانه و آموزش های به موقع به نوجوانان و خانواده های آنها و همچنین تغییر در نگرش ها و رفتارهای کودکان می تواند از عوامل ایجاد اعتیاد در افراد جلوگیری به عمل بیاورد. در همین رابطه مرکز ترک اعتیاد اهواز کمپ با ارائه مشاوره های تخصصی در زمینه اعتیاد و روانشناسی آن، آماده خدمتگزاری به هم وطنان گرامی است.

عزیزان و همراهان ارجمند برای دریافت خدمات مشاوره روانشناسی اطلاعات بیشتر و همچنین اخذ مشاوره ترک اعتیاد در زمینه بستری نمودن فرد معتاد در یکی از مراکز همکار مرکز مشاوره روانشناسی اهواز کمپ لطفاً با مشاورین ما تماس حاصل فرمایید.

سرفراز باشید…