گروه درمانی
آنچه در این مقاله می خوانید :
کمپ ترک اعتیاد اهواز کمپ، مرکز ترک اعتیاد اهواز کمپ : گروه درمانی چیست و انواع آن کدامند؟ آیا گروه درمانی و جلسات درمان گروهی می‌توانند به افراد کمک کنند تا مشکلات فکری و شخصیتی خود را بر طرف کنند؟ مهمترین تاثیرات جلسات درمانی چیست؟ مرکز روانشناسی اهواز کمپ با ارائه اطلاعات دقیقی در مورد انواع جلسات گروه درمانی سعی کرده تا مطالب مهمی را در این رابطه در اختیار شما همراهان ارجمند قرار دهد. اگر تمایل دارید در این رابطه بیشتر بدانید لطفاً ما را تا انتهای مقاله همراهی بفرمایید و در انتهای آن ما را از نظرات و پیشنهادات تان مطلع بفرمایید.
همانطور که در مقاله مشاوره و روان درمانی توضیح داده شد، این روش درمانی یکی از انواع روش های روان درمانی است که توسط مشاورین و متخصصین علم روانشناسی مورد استفاده قرار می گیرد. در جلسات درمان گروهی یک درمانگر با چند بیمار حضور دارند و همین موضوع باعث پویایی این جلسات درمانی می‌شود و افراد در آن می توانند با سرعت بیشتری به روند روان درمانی خود ادامه دهند. از طرف دیگر گروه های درمانی یک حالت حمایتی و پشتیبانی عاطفی و روانی را ایجاد می‌کنند تا افراد بتوانند به راحتی در مورد مسائل خود صحبت کرده و مشکلات شان را بیان نمایند. از این جلسات درمانی می‌توان به منظور افزایش مهارتهای اجتماعی افراد و موارد دیگر استفاده کرد. هنگامی که افراد از کارکرد و فواید این روش درمانی اطمینان پیدا می کنند و آگاه می شوند، می توانند در جهت درمان خود از این جلسات کمک بگیرند.
زمینه های استفاده از گروه درمانی
از این روش درمانی برای درمان مشکلات و مسائل مختلف و متنوعی استفاده می شود. برای توضیح بیشتر باید گفت در این روش درمان گر می تواند یک مسئله را مطرح کرده و در ادامۀ آن، افراد گروه می توانند حول محور آن مسئله به بحث و گفتگو بپردازند.
در این جلسات درمانگر وظیفه مدیریت احساسات را بر عهده داشته و سعی می‌کند که مباحث را به سمتی هدایت کند که بتواند بر افراد تاثیر مثبت و سازنده بگذارد. حضور در این جلسات و استفاده از تکنیک های موجود در آن به افراد این امکان را می‌دهد تا ارتباطی سازنده با خود و دیگر اعضا پیدا کنند. در چنین حالتی افراد می‌توانند با دیگر اعضاء ارتباط صمیمانه و صحیحی برقرار کرده و آموخته های خود را با گروه و افراد دیگر تقسیم کنند. در حقیقت از گروه درمانی در مورد مسائل و مشکلات متعددی استفاده می شود که مهمترین آنها عبارتند از :
- سوء استفاده جنسی
- طلاق
- اضطراب
- مشکلات ارتباطی
- مهارت والدگری و فرزندپروری
- مشکلات خوردن
- مدیریت و کنترل خشم
- سوگ و از دست دادن عزیزان
- ابتلا به بیماریهای سخت نظیر سرطان
- ترک اعتیاد
برای دریافت کمک های موثر لازم است تا فرد با رضایت شخصی وارد گروههای درمانی شود. در این رابطه درمانگر کسی را وادار به شرکت در جلسه نخواهد کرد. چرا که ممکن است فردی در رابطه با اشتراک گذاشتن دردها و رنج های خود با دیگران آمادگی روانی کافی را نداشته باشد. در چنین شرایطی درمانگر ابتدا با مراجع خود در جلسات فردی ملاقات کرده و او را برای شرکت در جلسات گروهی آماده می کند. دادن اطلاعات در مورد عملکرد و کارایی گروه های درمانی در افزایش آمادگی و رضایت افراد میتواند بسیار موثر باشد.
انواع گروه درمانی
بر اساس تحقیقاتی که انجام شده دو مدل اصلی در مدل های درمان گروهی وجود دارد که دارای رویکردهایی متفاوت هستند که عبارتند از :
- گروه درمانی مبتنی بر آموزش
- گروه درمانی مبتنی بر درمان
هر کدام از این روش ها بر اساس متدها و رویکردهای مورد استفاده برای درمان می توانند متفاوت باشند که در ادامه به توضیح آن خواهیم پرداخت.
۱. گروه درمانی مبتنی بر آموزش
این دسته از جلسات درمانی در مورد موضوعات خاص، اطلاعات مورد نیاز را به افراد انتقال می‌دهند تا سطح آگاهی شرکت‌کنندگان در آن افزایش پیدا کند. در این نوع از گروه های درمانی افراد می توانند ارتباطات و نحوه رفتار خود را به شکلی پخته تر و بالغانه تر ارتقا دهند. در حقیقت گروههای آموزش محور معمولاً توسط درمانگران کار آزموده هدایت می‌شوند و در آن ارتباطات بین فردی در گروه نسبت به سایر انواع درمان های گروهی اهمیت کمتری دارند. در این نوع از درمان، درمانگر معمولاً نقش یک معلم را دارد.
۲. گروه درمانی مبتنی بر درمان
در این نوع از گروه ها تجربه انواع هیجانات یکی از ارکان اصلی این جلسات می‌باشد. در این نوع از گروه های درمانی همزمان که گروه در حال دنبال کردن بحث های مختلف است، درمانگران به عنوان یک پیش برنده و رهبر ایفای نقش می‌کنند تا یک معلم. در این روش درمانگران می‌کوشند تا مرکز توجه قرار نگیرند و در واقع اعضای گروه هستند که به عنوان عضو فعال ایفای نقش می کنند و درمانگر تنها یک هدایت کننده و نظم دهنده می باشد.
در حقیقت فعالیت در این گروه ها باعث افزایش اعتماد به نفس افراد گروه شده و میتواند احساس تعلق را در آنها افزایش دهد. در این مدل از گروه درمانی افراد به جای دریافت روان درمانی های فردی بیشتر در گروه درمانی و روان درمانی های گروهی شرکت کرده و تمام مباحث در گروه مطرح می شوند و تعارضات در آنجا حل و فصل می گردند.
کدام رویکرد مناسب درمانهای گروهی است؟
استفاده از رویکردهای فردی یا گروهی بر اساس ویژگی های فردی و همچنین مشکلاتی که مراجعان با آن دست به گریبان هستند، تعیین و مشخص می گردد که معمولاً توسط درمانگران نیز به افراد پیشنهاد می شوند. به طور مثال، در مورد بعضی افراد برای بالا بردن مهارت های ارتباطی و مدیریت استرس و افزایش خلاقیت استفاده از گروه درمانی های آموزش محور می تواند بازدهی بیشتری داشته باشد.
اما افراد دیگر که با مشکلات پیچیده تری مانند انواع بیماری های لاعلاج، طلاق و مشکلات دیگر روبرو هستند بهتر است از مزیت‌های گروه درمانی های پردازش و درمان محور استفاده کنند.
فعالیت های موجود در گروه درمانی
همانطور که توضیح داده شد، فعالیت های انجام شده در گروه های درمانی می توانند باعث بهبود اعتماد به نفس، رشد فردی و تقویت مهارتهای ارتباطی در افراد گردند. گروه ها ممکن است گفتگو محور بوده و شامل خواندن و به اشتراک گذاشتن تجربیات افراد باشند. همچنین ممکن است فیزیک محور بوده به طوری که افراد در آن فعالیت های ورزشی را در کنار هم انجام دهند.
از طرف دیگر انجام فعالیتهای بدنی مانند رقص، پخت و پز و غیره نیازمند کارگروهی است و توسط افراد مددجو انجام می پذیرد تا اهداف مورد نظر به دست آیند. در حقیقت می توان گفت که این فعالیت ها باعث بهبود اعتماد به نفس و حرمت نفس می گردد. فعالیت های دیگری مانند نقاشی کردن، بازیگری، نواختن موسیقی نیز می تواند باعث افزایش خلاقیت در افراد گردد. از طرف دیگر فعالیت های موجود گروهی علاوه بر موضوعات مطرح شده می تواند باعث اعتماد بین اعضا و افزایش خودباوری در آنها گردد.
چگونگی کمک گروه درمانی به افراد
گروه های درمانی با ایجاد یک فضای امن برای افراد به آنها کمک می‌کند تا مشکلات دیگران را مشاهده کرده و ببینند که تنها آنها نیستند که درگیر این مشکلات می باشند. این موضوع میتواند در پذیرش مشکلات به افراد کمک نماید، از طرف دیگر با توجه به اینکه اعضای دیگر گروه مشکلات مشابهی دارند ممکن است افراد درصدد کمک کردن به هم گروه های خود برآیند.
در واقع گروه درمانی با فراهم کردن حمایت های اجتماعی در یک جمع کوچک از جانب افراد که مشکلات مشابهی دارند باعث ارتقای سلامت روان در افراد می گردد. در چنین شرایطی کار رهبر گروه این است که در صورت بروز مشکل یا عدم فعالیت گروهی، آنها را به حرکت وا داشته و کمک کند تا در فعالیت ها شرکت کنند. تمرین و تکرار این فعالیتهای گروهی به اعضا کمک می کند تا پس از مدتی بتوانند در فضاهای اجتماعی واقعی به شکلی موثر تر و سازگارتر رفتار کنند و وضعیت اجتماعی خود را ارتقاء بخشند. در حقیقت رسیدن به سازگاری با شرایط زندگی حقیقی خارج از جلسات درمانی هدف نهایی این گروههای درمانی می باشد.
مزایای استفاده از گروه درمانی
در همین رابطه علل و عوامل مختلفی وجود دارد که باعث می شوند درمانگران برای بهبود مشکلاتی نظیر افسردگی یا اعتیاد به پرخوری و مشکلاتی مانند اعتیاد به انواع مواد مخدر و فرآیند اعتیاد رفتاری دیگر از گروه درمانی استفاده نمایند. در ادامه به چند مورد از مهمترین مزایای استفاده از گروه درمانی اشاره خواهیم کرد که مهمترین آنها عبارتند از :
- ایجاد حمایت اجتماعی
- کاهش انزوا و افزایش مهارت های اجتماعی
- افزایش و بهبود همدلی
- کاهش هزینه های درمانی
- افزایش امیدواری به روند درمان
در ادامه به تشریح و توضیح هر کدام از این مزایا خواهیم پرداخت شما را بیشتر با آنها آشنا کنیم.
۱. ایجاد حمایت اجتماعی
وجود حمایت‌های اجتماعی یکی از عوامل محافظت کننده در برابر پیشگیری از بروز اختلالات روانشناختی در افراد می باشد. در چنین مواقعی افرادی که دارای نزدیکان حمایتگر هستند، می توانند هنگام بروز مشکلات روحی سریع‌تر فرایند بهبودی را طی نمایند. اما بسیاری از مبتلایان مشکلات روانی از حمایت‌های اجتماعی مناسب برخوردار نیستند. به خصوص افراد و بیمارانی که با اعتیاد روبرو هستند که بیش از دیگران از جانب اطرافیان خود طرد شده و از جانب اجتماع رانده می شوند که همین امر میتواند آنها را در چرخه بیماری به دام اندازد.
در چنین مواقعی شرکت در جلسات گروه درمانی باعث می شود که افراد بتوانند با دیگر اعضا آشنا شده و مشکلات مشابهی را که آنها هم دارند را با کمک یکدیگر با درک متقابل حل و فصل نمایند. از طرف دیگر این موضوع میتواند در تسریع فرآیند درمان تاثیر گذار بوده و باعث می شود که افراد بتوانند خلأهای عاطفی و ارتباطی خود را به شیوه‌ای مناسب برطرف نمایند.
۲. کاهش انزوا
همانطور که می دانیم اختلالات روانشناختی نظیر افسردگی میتواند باعث منزوی شدن افراد گردد. افراد در اثر اختلال افسردگی به مرور زمان منزوی می‌شوند و تمایل آنها برای حضور در اجتماع کاهش می‌یابد و این مسئله میتواند باعث تضعیف مهارتهای ارتباطی و همچنین اجتماعی فرد گردد و او را در یک چرخه معیوب گرفتار کند، به طوری که روز به روز گوشه گیر تر و تنها تر شود.
در نتیجه شرکت در جلسات گروه درمانی می تواند این چرخه بیمارگونه را شکسته و فرد را در مسیر بازگشت به اجتماع قرار دهد. به او کمک کند تا در روند درمان خود در جلسات روان درمانی گروهی علاوه بر بهبود مشکلات اصلی خود مهارت های ارتباطی اش را نیز تقویت کرده و بهبود بخشد.
۳. بهبود عملکرد و همدلی
بسیاری از افراد به دلیل مشکل در انعطاف پذیری ذهنی نمی توانند دنیا را از دریچه چشم فرد دیگری ببینند، زیرا به قدری درگیر مشکلات خود می شوند که احساس همدلی در آنها به شدت کاهش می یابد. به مرور زمان درک متقابل در این افراد به شدت کاهش یافته و باعث تضعیف قدرت همدلی در آنها می گردد. در این شرایط افراد مشکلات بین فردی بیشتری را تجربه خواهند کرد و تنش های درونی شان افزایش می یابد.
در این رابطه با استفاده از گروه درمانی می‌توان به افراد کمک کرد تا از موضعی برابر در گروه برخوردار باشند و بیاموزند که چگونه به یکدیگر گوش فرا دهند و در مورد موضوعی یکسان به بحث و بررسی بپردازند و آن را از زوایای مختلف بازبینی کنند.
۴. کاهش هزینه درمان
از آنجا که روان درمانی فردی دارای هزینه‌های سنگینی است، بسیاری از مراجعین نمی توانند از آن استفاده کنند و همین مسئله باعث می‌شود که با استفاده از جلسات گروهی روند درمانی خود را ادامه داده و با هزینه های کمتری می‌توانند از خدمات مشاوره روانشناسی برخوردار شوند.
۵. افزایش امیدواری به درمان
افرادی که دچار مشکلات روانشناختی هستند به مرور احساس ناامیدی می‌کنند و نسبت به درمان خود دچار احساس یاس می شوند. به طور مثال افراد مبتلا به اعتیاد تصور می‌کنند که هرگز خوب نمی‌شوند و راهی جز ادامه دادن مصرف ندارند، اما هنگامی که در یک گروه درمانی قرار می‌گیرند متوجه می‌شوند که بسیاری از افراد با شرایط مشابه آنها و یا حتی سخت تر توانسته‌اند اعتیاد خود را متوقف کرده و زندگی خود را بهبود بخشند. این مسئله در نهایت باعث می شود که بیماران انگیزه بیشتری برای ادامه روند درمان و بهبودی خود پیدا کنند.
تاثیر گروه درمانی
بسیاری از افراد از تأثیر این روش درمانی بی اطلاع هستند و از اثرات آن مطمئن نیستند. اگر شما در این باره تردید دارید لازم است بدانید که بر اساس تحقیقات انجام شده در انجمن روانپزشکی ایالات متحده در مورد کارآیی گروه درمانی مشخص شده است که استفاده از این روش توانسته باعث بهبود اختلالاتی نظیر اعتیاد به مواد مخدر، افسردگی، اختلالات اضطرابی، وسواس و انواع فوبیا شود و به میزان معناداری تاثیر مثبت بگذارد.
سوالات متداول
✳️ آیا گروه درمانی با انجمن های دوازده قدم تفاوت دارد؟
مهمترین تفاوت گروه های خودیاری مانند گروه های ۱۲ قدم و گروه درمانی در نحوه تشکیل و اداره این جلسات است. زیرا در گروه های خودیاری درمانگر متخصص حضور ندارد و مدیریت گروه توسط خود اعضای گروه انجام می پذیرد اما در گروه درمانی یک یا چند روانشناس حضور دارند و جلسات را اداره می‌کنند.
عزیزان و همراهان ارجمند برای دریافت مشاوره روانشناسی و اطلاعات بیشتر و اخذ مشاوره ترک اعتیاد در زمینه بستری نمودن و ترک اعتیاد فرد معتاد و همچنین دریافت مشاوره آنلاین رایگان برای ادامه روند درمان فرد بیمار خود با مشاورین ما تماس حاصل فرمایید.
سرفراز باشید …
