اختلال فوبیا
آنچه در این مقاله می خوانید :
اختلال فوبیا چیست؟
علل ایجاد فوبیا
انواع اختلال فوبیا
عوامل خطرساز در ایجاد فوبیا
علائم ابتلا به فوبیا
انواع گزینه های درمانی
درمان شناختی رفتاری
دارو درمانی در درمان فوبیا
مراقبت و پیگیری در درمان فوبیا
کمپ ترک اعتیاد اهواز کمپ، مرکز ترک اعتیاد اهواز کمپ : اختلال فوبیا چیست و دارای چه علائم و عوارضی می باشد؟ برای شناخت بیشتر اختلال فوبیا چه باید کرد و به چه اطلاعاتی نیاز داریم؟ آیا درمان قطعی فوبیا امکانپذیر است و افراد می توانند از آن استفاده نمایند؟ در همین رابطه کمپ ترک اعتیاد اهواز کمپ با جمع آوری اطلاعات دقیقی در رابطه با انواع اختلالات هراس سعی کرده تا مطالب مفید و کارآمدی را در اختیار شما همراهان ارجمند قرار دهد. اگر تمایل دارید تا در مورد انواع اختلال فوبیا بیشتر بیاموزید لطفا این مقاله را تا انتها مطالعه بفرمایید.
اختلال فوبیا چیست؟
در حقیقت اختلال فوبیا یک واکنش غیر طبیعی و غیر معمول ناشی از ترس به موضوعات مختلف است. این اختلال هنگامی بروز می کند که شما با منبع ترس خود روبرو می شوید و در این حالت شما احساس عمیق وحشت را تجربه می کنید. این ترس ممکن است از یک مکان، موقعیت یا شیء بخش خصوصی باشد. برخلاف اختلالات اضطرابی عمومی، اختلال ترس به یک چیز خاص مرتبط است. تاثیر اختلال فوبیا میتواند بسیار آزاردهنده، شدید و ناتوان کننده باشد. افراد مبتلا به این اختلال اغلب متوجه می شوند که ترس آنها غیر واقعی و غیر منطقی است اما قادر به انجام کاری برای متوقف ساختن آن نیستند. چنین ترس هایی می توانند در کار، مدرسه و روابط شخصی فرد تداخل ایجاد کرده و تاثیرات مخربی را بر جای بگذارند.
علل ایجاد اختلال فوبیا
عوامل مختلفی مانند عوامل ژنتیکی و محیطی میتوانند در بروز اختلال فوبیا موثر باشند. کودکانی که خویشاوندان نزدیک آنها با اختلالات اضطرابی روبرو هستند در معرض خطر فوبیا قرار می گیرند. حوادث ناراحت کننده ای مانند غرق شدن نزدیکان یا اتفاقات بد و شدیدی که برای افراد و عزیزان یک فرد رخ میدهد میتواند باعث ایجاد فوبیا و برانگیختگی عامل ژنتیکی این اختلال باشد. همچنین قرار گرفتن در معرض فضاهای محدود، ارتفاعات بسیار زیاد، گزش حیوانات و حشرات و غیره میتواند منبع قوی برای اختلال فوبیا باشد. در همین رابطه افراد مبتلا به این اختلال اغلب به شرایط پزشکی و بهداشتی مانند فوبیای دندانپزشکی مبتلا می شوند. همچنین پس از آسیب های مغزی احتمال بروز این اختلال میتواند در فرد افزایش پیدا کند. سوء مصرف مواد مخدر و اختلال افسردگی نیز با هراس و موضوع فوبیا ارتباط نزدیک دارد.
انواع اختلال فوبیا
اختلال فوبیا علائم متفاوتی میتواند داشته باشد که معمولا از بیماریها و اختلالات جدی روانی مانند اسکیزوفرنی نشات گرفته شده باشد. در اسکیزوفرنی افراد دچار توهم بینایی و شنوایی، هذیان، پارانویا و علائم منفی مانند علائم غیر سازمان یافته می باشند. اما ممکن است که فوبیا یک اختلال غیر منطقی باشد اما در آزمایشات مشخص شده است که افراد واقعاً تحت تاثیر این اختلال قرار می گیرند.
۱. آگورافوبیا
آگورافوبیا یک نوع از اختلال فوبیا است که افراد از قرارگرفتن در مکانهای بسته که نمیتوانند از آن خارج شوند به شدت می ترسند و هراس دارند. کلمه خود به معنای ترس از فضاهای بسته است که به اشکال مختلف می تواند بروز کند حتی افراد از قرار گرفتن در جمعیت زیاد یا گیر افتادن در داخل خانه نیز ترس دارند. افراد با این اختلال معمولاً از قرار گرفتن در موقعیت های اجتماعی اجتناب می کنند و در خانه های خود می مانند.
بسیاری از افراد که مبتلا به اختلال آگروفوبیا هستند به شدت از قرار گرفتن در مکانی که نمیتواند از آن فرار کند یا خارج شوند دچار حمله وحشت می شوند. در موارد دیگر افراد با این اختلال ممکن است حتی از قرار گرفتن در یک مکان عمومی یا جایی که هیچ کمکی در دسترس نیست مانند فوریت های پزشکی به شدت وحشت داشته باشند.
۲. هراس اجتماعی
از هراس اجتماعی به عنوان یک اختلال اضطراب اجتماعی نیز یاد می شود. افراد با این اطلاعات در مورد موقعیت های اجتماعی بسیار هراسناک هستند و این امر منجر به انزوای شدید آنها میشود. هراس اجتماعی می تواند قدر شدید باشد که فرد را از سادهترین تعاملات مانند سفارش در یک رستوران یا پاسخگویی به یک تلفن وحشتزده نماید افراد مبتلا به این هراس اجتماعی اغلب برای جلوگیری از قرار گرفتن در موقعیت های اجتماعی از تلاش های خود در اجتماع کنار گیری می کنند. بسیاری از مردم از برخی موقعیت ها یا اشیا مختلف احساس انزجار می کنند اما هنگامی که یک ترس در زندگی روزمره ایجاد اختلال نکند یک ترس مخرب نیست و نمیتوان آن را جدی گرفت. در اینجا به چند مورد از رایج ترین ترس ها اشاره می کنیم که عبارتند از :
۳. گلوسو فوبیا
این اختلال به شکل اضطراب عملکرد یا ترس از صحبت کردن در مقابل یک مخاطب شناخته می شود. افرادی که به این اختلال فوبیا مبتلا هستند حتی وقتی به فکر قرار گرفتن در مقابل یک گروه از افراد هستند نیز علائم جسمی شدیدی از خود نشان میدهند. در حقیقت برای درمان این اختلال میتوان از درمانهای روان درمانی و دارو درمانی استفاده کرد.
۴. اکرو فوبیا
اختلال اکروفوبیا از ارتفاع یکی از شناخته شده ترین انواع اختلالهای فوبیا میباشد. افراد مبتلا به این اختلال یا از کوهها گلها طبقات بالاتر ساختمان ها ترس و وحشت عجیبی دارند و معمولاً از رفتن به این مکانها خودداری میکنند. مهمترین علائم اکرو فوبیا عبارتند از :
- سرگیجه
- تعریق
- احساس گم شدن
- از بین رفتن هوشیاری
۵. کلاستروفوبیا
این نوع اختلال فوبیا شامل ترس از فضاهای بسته و تنگ است. به این صورت که فرد از قرار گرفتن در محیط های تنگ و باریک مانند آسانسور دچار ترس شدید و وحشت می گردد. فرد از ورود به آسانسور و فضاهای تنگ بسیار رنج می کشد و دچار علائم اختلال ترس می گردد.
۶. دنتو فوبیا
این اختلال ترس از دندانپزشکی و اقدامات دندانپزشکی می شود. این نوع هراس معمولاً پس از یک تجربه ناخوشایند در مطب دندانپزشکی برای فرد ایجاد می شود که بعدها مانع از مراقبتهای لازم دندانپزشکی برای او می شود و می تواند بسیار مخرب واقع شود.
۷. هموفوبیا
در این نوع اختلال فوبیا فرد از بیماری، خون یا آسیبهای جسمی به شدت هراس دارد و فرد مبتلا به این نوع اختلال در اثر تماس یا دیدن خون خود یا فرد دیگری دچار غش می گردد.
۸. آراکنوفوبیا
ترس از عنکبوت نوعی هراس است که فرد در مواجهه با این عنکبوت دچار وحشت بسیار شدیدی می گردد و حالتهای تعریق و انقباض ماهیچه ای به او دست می دهد.
۹. سینو فوبیا
یکی دیگر از انواع اختلال فوبیا است که شامل ترس و هراس از سگ می باشد که معمولاً افراد در دوران کودکی با تجربه های ناخوشایند در مواجهه با سگ به آن دچار می شوند.
۱۰. اوفیدیو فوبیا
افرادی که دچار این نوع اختلال فوبیا هستند به شدت از مارها می ترسند و در مواجهه با آن دچار شوک و حالتهای عصبی و هراس می گردند.
۱۱. نیکتوفوبیا
نوعی دیگر از اختلال فوبیا است که شامل ترس و هراس از شب و تاریکی است. تقریباً همیشه به عنوان یک ترس معمول در کودکان آغاز میشود و در سنین نوجوانی پیشرفت میکند و تبدیل به یک نوع هراس اختلال فوبیا می گردد.
عوامل خطرساز در ایجاد فوبیا
افرادی که استعداد ژنتیکی اضطراب را دارند ممکن است در معرض خطر ابتلا به اختلال فوبیا قرار داشته باشند. به نظر می رسد سن، وضعیت اقتصادی، وضعیت اجتماعی و جنسیت تنها برای برخی از انواع اختلال ترس به عنوان یک عامل عمل می کنند. به طور مثال احتمال هراس حیوانی در میان زنان می تواند بیشتر باشد و کودکان یا افرادی که از نظر اقتصادی اجتماعی در سطح پایینی قرار دارند احتمال بیشتری برای ابتلا به هراس اجتماعی را تجربه می کنند. در شرایط دیگر مردان اکثریت مبتلایان به اختلال فوبیای دندانپزشکی را به خود اختصاص میدهند.
علائم ابتلا به فوبیا
شایعترین و ناتوان کننده ترین علائم شامل هراس و حمله وحشت در ابتلاء به فوبیا میباشد. هنگامی که یک فرد به اختلال فوبیا مبتلا می گردد علائم وحشت در او به شکل زیر در او ایجاد می گردد که مهمترین آنها عبارتند از :
- ضربان شدید قلب یا تپش قلب
- تنگی نفس
- گفتار سریع یا ناتوانی در صحبت کردن
- خشکی دهان
- ناراحتی معده
- حالت تهوع
- فشار خون بالا
- لرزش بدن
- درد یا گرفتگی قفسه سینه
- احساس خفگی
- سرگیجه یا سبکی سر
- تعریق زیاد
- احساس درد شدید
به طور کلی می توان گفت تنها علائم ابتلا به اختلال فوبیا، حملات وحشت نمی باشد و ممکن است علائم دیگری نیز در فرد بروز نماید.
انواع گزینه های درمانی برای درمان قطعی فوبیا
برای درمان این نوع اختلال از تکنیکهای روانشناسی متفاوتی می توان استفاده کرد که روان درمانی، دارو درمانی و یا ترکیبی از هر دو می تواند برای این افراد مورد استفاده قرار گیرد.
درمان شناختی رفتاری
درمان شناختی رفتاری یکی از متداول ترین روش های رواندرمانی برای اختلال فوبیا میباشد. به این معنا که در این روش قرار گرفتن در معرض منبع ترس در یک محیط کنترل شده می تواند در درمان بسیار موثر باشد. در این روش افراد با واقعیت موضوع روبرو می شوند و در نتیجه این رویارویی کنترل شده هراس از آن پدیده کاهش می یابد. این درمان بر شناسایی و تغییر افکار منفی استوار است و در آن فرد باورهای ناکارآمد و واکنشهای منفی به وضعیت هراس انگیز را شناسایی کرده و شروع به تغییر دادن آنها می کند. تکنیکهای جدید CBT از فناوری واقعیت مجازی استفاده می کنند تا افراد با خیال راحت در معرض منبع ترس خود قرار گیرند که یکی از روشهای مدرن در درمان اختلال فوبیا نیز میباشد.
دارو درمانی در درمان فوبیا
در این روش داروهای ضد افسردگی و اضطراب می توانند به آرامش فرد در واکنش های عاطفی و جسمی هنگام بروز وحشت کمک نمایند که اغلب ترکیبی از دارو درمانی و درمانهای روان درمانی و روانشناختی مفیدتر واقع میشوند.
مراقبت و پیگیری در درمان فوبیا
اگر شما جزو افرادی هستید که مبتلا به اختلال فوبیا می باشید باید بدانید که حتماً به دنبال درمان اختلال خود باشید. اختلال هراس می تواند برای فرد بسیار مشکل ساز باشد و در روند زندگی و روابط اجتماعی او تاثیرات مخرب بیشمار وارد آورد. در نتیجه این بسیار مهم است که فرد با مراجعه به متخصصین و روان شناسان حوزه اختلال فوبیا از مشکل خود آگاهی پیدا کنند و در مهار و مدیریت آن قدم بردارند و زندگی پر بار و راضی کننده ای را تجربه نمایند.
سوالات متداول
[sc_fs_multi_faq headline-0=”h3″ question-0=”۱. آیا اختلالاتی مانند فوبیا ارثی هستند؟” answer-0=”نه به طور کامل. اختلالات وحشت مانند فوبیا در اثر شوک های محیطی در افراد ایجاد می شوند و جزو آسیب های محیطی محسوب می شوند ولی ممکن است ریشه های دیگری در اختلالات روانی داشته باشند و یا در نتیجه برخی عوامل آسیب زا درونی و بیرونی ایجاد شوند.” image-0=”” headline-1=”h3″ question-1=”۲. آیا فوبیا درمان پذیر است؟” answer-1=”به طور حتم بله. این اختلال با استفاده از روش های درمانی استاندارد مانند رفتار درمانی شناختی یا همان CBT قابل درمان و بهبودی می باشد.” image-1=”” count=”2″ html=”true” css_class=””]
عزیزان و همراهان ارجمند برای دریافت خدمات مشاوره روانشناسی و اخذ خدمات ترک اعتیاد و همچنین دریافت اطلاعات بیشتر و اخذ مشاوره ترک اعتیاد در زمینه بستری نمودن فرد معتاد در یکی از مراکز همکار مرکز مشاوره روانشناسی اهواز کمپ لطفاً با مشاورین ما تماس حاصل فرمایید.
سرفراز باشید …
(01) دیدگاه